احادیث و روایات
روایات زیادی در مورد
خواص خرما توسط ائمه معصوم آمده که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
پیامبر خدا (ص): برشما باد برنی (نوعی خرما )،چرا که خستگی را می برد ،دربرابر سوز
سرما گرمی می دهد دربرابرگرسنگی سیرمی کند و درآن هفتاد ودوباب شفااست .
پیامبر خدا(ص):"خرمای برنی شیطان را به دیوانگی می افکند ؛پشت را قوی می سازد ؛برتوان جنسی می افزاید ؛انسان را از شیطان دور می سازد ؛غذا را هضم میکند ؛درد را می برد ودهان را خوشبو می سازد .
پیامبر خدا (ص) : "خرما چه خوش سحری است "
پیامبر خدا (ص): " به زن در ماهی که فرزند
به دنیا می آورد خرمای تازه بدهید ؛چرا که در این صورت کودک وی بردبار و پاک خواهد
شد .
پیامبر خدا (ص) : "به زنان تازه زائو
خرمای تازه بدهید و اگر خرمای تازه نبود خرمایی دیگر .نزد خداوند ،هیچ درختی
عزیزتر از آن درخت که مریم در زیر آن فرود آمد نیست . "
پیامبر خدا (ص) :" چون زن فرزند به دنیا آورد ،باید نخستین چیزی که می خورد
خرمای تازه باشد.
پیامبر خدا (ص) : " به زنان خود در دوره نزدیک زایمان خرما بدهید ؛زیرا هر کس
که دردوره نزدیک زایمان غذایش خرما باشد ،فرزندش بردبار زاده خواهد شد . خوراک
مریم ،هنگامی که عیسی رازاد همین بود در حالی که اگر خدا غذایی بهتراز خرما برای
او سراغ داشت همان را به وی می خوراند .
امام علی (ع) : " زن باردار هیچ
خوراکی نمی خورد و هیچ دارویی به کار نمی گیرد که برتر از خرمای تازه باشد .
امام صادق (ع): " پیامبرخدا (ص)خرمای
تازه را با خربزه می خورد . "
امام علی(ع):" کام کودکان خود را با
خرما بگشایید . پیامبر با حسن و حسین چنین کرد . "
ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی :
صد گرم خرما حاوی :
6/252کیلوکالری انرژی،3/2گرم پروتئین ، 2/0گرم چربی ، 4/7 گرم فیبر خوارکی، 57میلی گرم فسفر ،1میلی گرم آهن ، 8/656 میلی گرم پتاسیم ، 7/43میلی گرم منیزیم ، 3/41 میلی گرم کلسیم، ْْ23 واحد ویتامین A و140 میکروگرم بتاکاروتن است.
هردو عدد خرما معادل یک واحد میوه میباشد.
خواص خرما:
تقویت عمومی:
خرما یک میوه ی انرژی زا و سرشار از مواد حیاتی است بدین لحاظ یک میوه ی خون ساز وتقویت کننده مغز و اعصاب و اندام های مختلف بدن انسان میباشدوکالری لازم را در سوخت وساز بدن و تلاش و فعالیت تامین میکند.بخش عمده ای از مواد تشکیل دهنده رطب را مواد قندی تشکیل می دهد که بعداز ورود به معده بلافاصله از طریق روده ها جذب بدن شده و صرف تولید انرژی میشود که این انرژی می تواند در فعالیتهای بدن مثل کوهنوردی ،شنا،کشتی و وضع حمل کمبود انرژی راجبران کرده وبه ادامه فعالیت کمک نماید.
دستگاه تنفس:
جوشانده ی خرما تقویت کننده دستگاه تنفس و درمان کننده اختلالات ریوی و تسکین دهنده سرفه های حاد ومزمن است.
بیماری های قلبی وعروقی:
خرما تقویت کننده ی قلب و منظم کننده ی حرکات آن است.
خرما بیماری های قلبی را درمان مینماید و عروق را در انجام فعالیت های حیاتی یاری مینماید دربررسی بر روی بیماران قلبی دیده شده است که متوسط میزان منیزیوم در عضله قلب افرادی که به علت مرگ ناگهانی از بین رفته اند 7 میلی مول به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن بوده است در حالیکه مقدار آن در گروه کنترل 5/8 میلی مول به ازای هر کیلوگرم از وزن میباشد و با توجه به اینکه در خرما مقدار قابل توجهی منیزیوم وجود دارد می تواند در کاهش مرگهای ناگهانی قلبی موثر باشد.
دستگاه اعصاب:
خرما اعصاب را تقویت نموده و اختلالات عصبی مغزی نخاعی و دردهای عصبی را بر طرف میسازد.
جوشانده ی خرما درمان کننده ی درد کمر، نرمی مفاصل و فلج میباشد.
قوای جنسی:
خیسانده ی خرما خشک در شیر نیروی جنسی را تقویت نموده و میل به آمیزش را افزایش میدهد.
اختلالات پوستی:
خرما تقویت کننده ی پوست و برطرف کننده ی اختلالات پوستی ناخن و مو میباشد.
کشیدن گرد سوخته ی خرما در چشم از ریزش مژه جلوگیری میکند و ناراحتی های آلرژیکی وعفونی چشم را برطرف مینماید.
خلاصه انکه خرما یک میوه ی پر انرژی وکالری زا میباشد که نیروی مورد نیاز بدن را در دوران نقاهت هنگام کارهای پر تحرک وعضلانی و فکری و بهنگام بروز اختلالات جنسی و روانی تا مین میکند.
خرما غدد مترشحه داخلی را منظم میسازدو فشار خون را منظم مینماید.
ویتامین های موجود در خرما قوای بینائی بویائی و شنوائی را تقویت کرده ودر حفظ وسلامتی پوست و ضمائم ان بسیار مفید است.
خرما دارای مقدار قابل توجهی ویتامین A و بتاکاروتن است،که ویتامین A موجود درخرما از بروز بیماریهای عفونی پیشگیری میکند.
خرما منبع غنی فیبر غذایی می باشد و نقش عمده ای در جلوگیری و رفع یبوست دارد.
خرما وسرطان:
در خرما مقدار قال توجهی منیزیوم وجود دارد که تقریبا" در بعضی میوه ها وجود ندارد ودربرخی بسیار اندک است .ملاحظه شده است که ابتلای به سرطان در افرادی که از خرما به مقدار زیاد استفاده می نمایند کمتر است بعضی از دانشمندان دلیل آن را به منیزیوم موجود در خرما نسبت می دهند.
خرما
اشارات قرانی
"ایود احدکم ان تکون له جنة من نخیل و اعناب تجری من تحتها الانهار له فیها من کل الثمرات و اصابهُ الکبر و له ذریة ضعفاء فاصابها اعصار فیه نار فاحترقت کذلک یبین الله لکم الایات لعلکم تتفکرون. ( بقره/266)"
"آیا ازمیان شما کسی هست که دوست داشته باشد که او را بوستانی از خرما و انگور بوده باشد، و جویها در پای درختانش جاری باشد، و هر گونه میوه ای دهد. و خود پیر شده و فرزندانی ناتوان داشته باشد، بناگاه گردبادی آتشناک در آن بوستان افتد و بسوزد؟ خدا آیات خود را برای شما این چنین بیان می کند، باشد که بیندیشید."
2- "وهوالذی انزل من السماء ماء فاخرجنا به نبات کل شیء فاخرجنا منه خضرا نخرج منه حبا متراکبا و من النخل من طلعها قنوان دانیة و جنات من اعناب والزیتون و الرمان مشتبها وغیرمتشابه انظروا الی ثمره اذا اثمر وینعه ان فی ذلکم لایات لقوم یومنون." (انعام/99)
"اوست خدایی که از آسمان باران فرستاد و بدان باران هر گونه نباتی را رویانیدیم، و از آن نبات ساقه ای سبز و از آن دانه هایی بر یکدیگر چیده و نیز از جوانه های نخل خوشه هایی سر فروهشته پدید آوردیم، و نیز بستانهایی از تاکها و زیتون و انار، همانند و ناهمانند. به میوه هایش آنگاه که پدید می آیند و آنگاه که می رسند بنگرید که در آنها عبرتهاست برای آنان که ایمان می آورند. "
3- "و هوالذی انشا جنات معروشات و غیرمعروشات والنخل و الزرع مختلفا اکله و الزیتون و الرمان متشابها و غیرمتشابه کلوا من ثمره اذا اثمر و اتوا حقه یوم حصاده ولا تسرفوا انه لا یحب المسرفین."( انعام/141)
"و اوست که باغهایی آفرید نیازمند به داربست و بی نیاز از داربست، و درخت خرما و کشتزار، با طعمهای گوناگون، و زیتون و انار، همانند، در عین حال ناهمانند. چون ثمره آوردند از آنها بخورید و در روز درو حق آن را نیز بپردازید و اسراف مکنید که خدا اسراف کاران را دوست ندارد. "
4-" و فی الارض قطع متجاورات و جنات من اعناب و زرع و نخیل صنوان و غیر صنوان یسقی بماء واحد و نفضل بعضها علی بعض فی الاکل ان فی ذلک لایات لقوم یعقلون. ( رعد/ 4)"
"و بر روی زمین قطعه هایی است در کنار یکدیگر و باغهای انگور و کشتزارها و نخلهایی که دوتنه از یک ریشه رسته است یا یک تنه از یک ریشه و همه به یک آب سیراب می شوند و در ثمره، بعضی را بر بعضی دیگر برتری نهاده ایم. هر آینه در اینها برای خردمندان عبرتهاست."
5-" ینبت لکم به الزرع و الزیتون و النخیل والاعناب و من کل الثمرات ان فی ذلک لایة لقوم یتفکرون.( نحل/11)" و با آن برایتان کشتزار و زیتون و نخلها و تاکستانها و هر نوع میوه برویاند، در این عبرتی است برای مردمی که می اندیشند.
6- "و من ثمرات النخیل والاعناب تتخذون منه سکرا و رزقا حسنا ان فی ذلک لایة لقوم یعقلون." ( نحل/67)
و از میوه ها نخلها و تاکها شرابی مستی آور و رزقی نیکو به دست می آورید، و خردمندان را در این عبرتی است.
7- "او تکون لک جنة من نخیل و عنب فتفجر الانهار خلالها تفجیرا."( اسراء/91)
"یا تو را بستانی باشد از درختان خرما و انگور که در خلالش نهرها جاری گردانی."
8-" واضرب لهم مثلا رجلین جعلنا لاحدهما جنتین من اعناب و حففنا هما بنخل و جعلنا بینهما زرعا."( کهف/32)
برایشان داستان دو مرد را بیان کن که به یکی دو تاکستان داده بودیم و بر گرد آنها نخلها و در میانشان کشتزار کرده بودیم.
9- "فاجاءها المخاض الی جذع النخلة قالت یا لیتنی مت قبل هذا و کنت نسیاً منسیاً".( مریم/23)
درد زاییدن او را به سوی تنه درخت خرمایی کشانید. گفت ای کاش پیش از این مرده بودم و از یادها فراموش شده بودم.
10- "و هزی الیک بجذع النخلة تساقط علیک رطبا جنیاً."( مریم/25)
نخل را بجنبان تا خرمای تازه چیده برایت فرو ریزد.
11- "قال امنتم له قبل ان اذن لکم انه لکبیرکم الذی علمکم السحر فلا قطعن ایدیکم و ارجلکم من خلاف ولاصلبنکم فی جذوع النخل و لتعلمن اینا اشد عذابا و ابقی."( طه/71)
"فرعون گفت: آیا پیش از آن که شما را رخصت دهم به او ایمان آوردید؟ او بزرگ شماست که به شما جادوگری آموخته است. دستها و پاهایتان را از چپ و راست می برم و بر تنه درخت خرما به دارتان می آویزم. تا بدانید که عذاب کدام یک از ما سخت تر و پاینده تر است."
12-" فانشانا لکم به جنات من نخیل و اعناب لکم فیها فواکه کثیرة و منها تاکلون." ( مؤمنون/19)
با آن برایتان بوستانهایی از خرما و انگور پدید آوردیم. شما را در آن باغها میوه های بسیاری است که از آنها می خورید.
13- "و زروع و نخل طلعها هضیم."( شعراء/148)
و کشتزارها و نخلها با آن شکوفه های نرم و لطیف؟
14- "و جعلنا فیها جنات من نخیل و اعناب و فجرنا فیها من العیون".( یس/ 34)
"و در آن باغهایی از نخلها و تاکها پدید آوردیم و چشمه ها را روان ساختیم."
15- "والنخل باسقات لها طلع نضید."( ق/10)
"و نخلهای بلند با خوشه های بر هم چیده."
16- "تنزع الناس کانهم اعجاز نخل منقعر."( قمر/20)
"که مردمان را از زمین، همانند ریشه های از جای کنده نخل، بر می کند."
17-" فیها فاکهة و النخل ذات الاکمام."( رحمن/11)
"در آن میوه هاست و نخلها، با خوشه هایی که درغلافند."
18- "فیهما فاکهة و نخل و رمان."( رحمن/68)
"در آن دو، میوه هست و نخل هست و انار هست."
19- "سخرها علیهم سبع لیال و ثمانیة ایام حسوما فتری القوم فیا صرعی کانهم اعجاز نخل خاویة."( حاقه/7)
"آن عذاب را هفت شب و هشت روز پی در پی بر آنان بگماشت . آن قوم را چون تنه های پوسیده خرما می دیدی که افتاده اند و مرده اند."
خرما
( وَهُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَیْکِ رُطَبًا جَنِیًّا) [سورة مریم : آیه 25].
در این آیه مبارکه خدواند پاک به حضرت مریم خطاب می فرماید :"تنۀ خرمارا بجنبان وبتکان, تا خرما نورس دست چینی بر تو فرو بارد".
خرما از نظر پزشکی بسیار با ارزش است , ونیز دین مبین اسلام خرما را از جملۀ مهمترین میوه جات قرار داده است خرما یا به انگلیسی D a t e s میوه ای است بهشتی وبسیارمقوی ، که موادمعدنی بسیاری چون پتاسیم،کلسیم ،آهن ،منگنز وویتامین BوA را داراست .تحقیقات درباره ی خرمانشان داده که این میوه ی بهشتی می تواند از بسیاری از سرطان ها مانند سرطان کولون، معده وغیره پیش گیری کند . یکی از خواص خرما ملین بودن آن است. خاصیت دیگر خرما ، خنثی کردن اسید اضافی معده است .خرما برای افراد سالمند وبچه ها بسیار مفید است .لذا برآن شدیم تاارزش غذایی و خواص این میوه بهشتی را مورد بررسی قرار دهیم.
درخت خرما:
نام علمی: Phoenix dactylifera ( از تیره نخل Palmaceae , Arecaceae )
در قرآن کریم 20 بار در سوره های مختلف به درخت خرما (نخل) به صورت مفرد یا جمع ویک مرتبه در سوره مریم به میوه این درخت یعنی رطب اشاره شده است .درخت خرما بیش از دویست سال عمر می کند وگفته می شود که اجزای آن فواید بسیاری دارد وذکر درخت نخل به جای میوه آن ممکن است موید این مطلب یاشد.شاخه نخل علامت فتح وپیروزی بوده وبه هنگام ورود پیروزمندان برایشان می بردند.
این درخت که در روایات از آن بعنوان درخت بهشتی یاد شده واکرام آن مستحب است درختی است استوار ، بلند قامت وهمیشه سبز که از برگهای آن انواع وسایل زندگی ،از فرش گرفته تا کلاه ولباس وتخت خواب می بافند واز الیاف آن استفاده های مختلف می کنند.بعضی از قسمت های آن بالاخص نارونه یا غنچه خرما دارای خواص دارویی زیادی است از جمله اینکه مقوی جسم وروح بوده وکوبیده آن قابض می باشد وبرای درمان اسهال مفید است همچنین مالیدن آن به دندان باعث رفع التهاب و تقویت لثه می شود.
در قدیم از تنه درخت خرما به عنوان ستون برای بعضی عمارتها یا پل برای عبور از شهرها استفاده می نمودند وهم اکنون نیز در صنایع چوب ونئوپان استفاده های زیادی دارد.
درخت خرما در جایی به عمل می آید که سرش در آتش وپایش در آب باشد وبه همین جهت است که در آفتاب تشعشات مفید را از خورشید می گیرد واملاح زیادی را که آب از زمین گرفته ودرخود حل کرده است در میوه مفید خود ذخیره می نماید.
نویسنده:میلاد
خرما در تمام کتابهای مقدس به احترام نام برده شده است و خود این دلیل بر ارزشمند بودن و فواید آن میباشد در قرآن بنام یکی از میوه های بهشتی نامیده شدهاست .
کلیات گیاه شناسی خرما
خرما میوه ای بسیار قدیمی است و نام آن در کتاب مقدس 42 بار تکرار شده است . این میوه پرخاصیت برای مردم شکورهای راوپایی و آمریکایی تا حدی ناآشنا است و آنرا فقط در کیک و شیرینی مصرف می کنند ولی در خاورمیانه و مخصوصا در کشورهای عربی بعنوان یک غذای اصلی بکار می رود .
یهودیان معتقدند درخت خرما در فلسطین و یا اسرائیل امروزی بفراوانی وجود داشته است بطوریکه در ناحیه بین دریای گالیله و دریای مدره جنگل بزرگی از درخت خرما بوده است .
در دیانت مسیح ، برگ درخت خرما سنبل و نشانه شهادت و روح شهدائی است که در راه دیانت حضرت مسیح جان باخته اند .
ترکیبات شیمیایی:
خرما دارای 25 درصد ساکاروز ، 50درصد گلوکز ، و مواد آلبومینوئیدی ، پکتین و آب می باشد . بعلاوه دارای ویتامینهای مختلف منجمله ویتامین A,b,c,e و مقدری املاح معدنی می باشد .
خواص داروئی:
درخت خرما خواص بیشماری درد و می توان گفت که از تمام قسمتهای این درخت می توان استفاده کرد و یک ضرب المثل عربی می گوید که خواص درخت خرما باندازه روزهای سال است.
از برگ و شاخه درخت خرما سبد و فرش تهیه می کنند . از هسته آن نان و از میوه خرما شراب و عسل . همانطور که می دانیم خرما تنها میوه ایست که در صحرا وجود دارد و طبیعت این درخت را به مردم صحرا داده است که تمام احتیاجات خود را از آنر فع می کنند .
مردم صحرا هسته درخت خرما را در کرده و از آن نان می پزند یا در این هسته را بو داده و از آن بعنوان قهوه استفاده می کنند زیرا دم کرده آن بسیار مطبوع است و یا حتی این در را در آب برای چند روز خیس کرده و بعنوان غذای مقوی به شترهای خود می دهند و معتقدند که این غذا از گندم و جو مقوی تر است .
اعراب از قدیم اعتقاد داشتند که خرما انرژی خورشید را گرفته و در خود ذخیره می کنند و این انرژی با خوردن خرما به بدن آنها منتقل می شود .
اعراب از خرمای کال نیز استفاده می کنند و معتقدند که اثرات درمانی بسیاری درد من جمله خرمای سبز تقویت کننده اعمال جنسی و انرژی زا یم باشد . حتی هسته خرمای سبز را نیز در کرده و پمادی از آن تهیه می کنند که برای زخمهای آلات تناسلی بکار یم رود .
اثر دیگر معجزه آسای هسته خرما از بین بردن تورم پلک های چشم است برای این منظور پمادی از در هسته خرما درست کرده و آنرا روی چشم می گذارند این پماد برای رشد مژه های چشم نیز بهترین دارو است .
زندگی پرمشغله و ناراحتی های روانی که میل جنسی را در بعضی از اشخاص از بین می برد بهترین علاجش خوردن مداو م خرما است که میل جنسی را باین اشخاص باز می گرداند . در زمانهای قدیم همواره خرما را برای قدرت و انرژی بکار می برده اند و هنوز بهترین میوه برای بازیافتن انرژی و قدرت جوانی است .
گلهای درخت خرما نیز خاصیت دارویی دارند . طعم گلهای درخت خرما تلخ است و اثر مسهلی درد .
مضرات :
مواظب باشید در خوردن آن افراط نکنید زیرا دارای قند زیادی است . در این صورت آنهایی که لوزالمعده حساس دارند و یا آنهایی که بیماری قند در خانواده آنها وجود دارد باید کمتر از این میوه استفاده کنند
خرما و بخشی از فواید آن
خرما یا به انگلیسی Dates میوه ای است بهشتی و بسیار مقوی ، که مواد معدنی بسیاری چون آهن ، پتاسیم ، روی ، منگنز، و ویتامین A – B - E را داراست. تحقیقات درباره ی خرما نشان داده که این میوه می تواند پیش گیری بسیاری از سرطان ها مانند سرطان کولون، معده و غیره را در پی داشته باشد.یکی از خواص خرما ملین بودن آن است.
البته اگر 6 تا 7 عدد خرما را در 2 لیوان آب جوش خیس کرده و صبح و شب آن را صورت گرم بنوشید و یا مقداری خرما میل کنید و بلافاصله یک تا دو لیوان آب گرم روی آن بنوشید، خاصیت دیگر خرما، خنثی کردن اسید اضافی معده است از آنجا که که زیادی اسید معده باعث ترش کردن و دل درد می شود، بنابراین هر وقت دل درد گرفتید می توانید فرمول چینی ها در طب سنتی استفاده کنید.
بدین طریق که 2 تا 3 عدد خرمای تازه و له شده را در آب جوش بیندازید بعد آن را هم زده و بنوشید.
خرما را به عنوان میوه نیز می توانید مصرف کنید. هم چنین حتما برای خواب راحت تر و آرامش بیشتر شام خود را در حدود ساعت 7 بعد ازظهر خورده و قبل از خواب یک عدد خرما و یک لیوان شیر گرم میل کنید.
خرما برای افراد سالمند و بچه ها بسیار مفید است سعی کنید به جای قند و شکر از خرما برای نوشیدن چای استفاده کنید و یا در طباخی از آن استفاده ی بیش تری ببرید. ورزش کاران به علت فعالیت زیاد، به طور حتم باید از عصرانه ای مقوی که با خرما باشد استفاده کنند.
برای مثال خرما و شیر را به همراه نصف فنجان آب آناناس تازه یک قاشق پودر نارگیل ، و یک قاشق آناناس خرد شده ، در مخلوط کن ریخته و معجون فراهم آمده را میل فرمایید.
صد گرم تازه آن دارای 163 کیلو کالری 0.9 گرم پروتئین ، 0.3 گرم چربی ، 38 گرم گلوسید ، 30 میلی گرم فسفر ،1.3 میلی گرم آهن ، 51 میلی گرم کلسیم و 10 میلی گرم ویتامین C می باشد.
۱. طبع آن سرد و خشک است.