مسمومیت پرندگان

مسمومیت پرندگان

نگهداری پرنده در خانه ما را با چالش های زیادی مواجه خواهد نمود. تامین امنیت و رفاه دوستان پرپوش ما مسئولیت سنگینی است که باید آنرا جدی گرفت.

به یاد داشته باشید که خانه های ما محیط طبیعی زندگی پرندگان نیست و به طرق بسیاری می تواند برایشان خطرناک باشد.

برای اینکه از صدمه دیدنشان جلوگیری کنیم، باید همیشه وقتی بیرون قفس هستند مراقبشان باشیم.

مسمومیت

طرق مسمومیت

- بلع (از طریق دهان)

- استنشاق (از طریق تنفس)

- موضعی (تماس با پوست)

اگر پرنده تان ناخوش است و این علائم را مشاهده می کنید، به مسمویت مشکوک شوید:

•تماس با یک شی مسموم شناخته شده مثلا جویدن یا بازی کردن با بسته ها و قرار گرفتن در معرض گاز یا رایحه.

•باز کردن یا ریختن قوطی یا ظرف مواد سمی

•جویدن گیاهان سمی

•مشاهده ی مواد ناشناخته روی پرها


علائمی که باید به دنبالشان بگردید:

•شروع ناگهانی استفراغ، اسهال، مشکلات تنفسی یا افسردگی

•مدفوع خونی

•قرمزی یا التهاب در اطراف دهان

•تشنج

•فلج

•شوک


کمک های اولیه برای مقابله با مسمومیت

1. ماده سمی را برای جلوگیری از جذب بیشتر خارج کنید.

2. برای تماس سم با چشم، چشم را با آب ولرم شست و شو دهید

- برای تماس پوستی، محل را با آب بشویید

- برای مسمومیت گازی، به سرعت اتاق را تهویه کنید – پنجره ها را باز کنید، فن را روشن کنید و از همه بهتر، کلا پرنده را از محل دور کنید.

3. با دامپزشک خود تماس بگیرید

- یک نمونه از سم و بسته ی آن را همراه ببرید

- یک نمونه از آخرین مدفوع پرنده را همراه ببرید.

- مراقبت های عمومی حمایتی را انجام دهید.

برخی سموم رایج موجود در خانه

1. استون

2. آمونیاک

3. ضد یخ

4. خمیر یا شربت مورچه (Ant syrup/paste)

5. آرسنیک

6. شوینده ی کاسه ی دستشویی

7. سفید کننده

8. لینولئوم (چون حاوی نمک سرب است)

9. کبریت

10. چسب (Model glue)

11. گلوله ی نفتالین

12. اسید هیدرو کلریک

13. قارچ ها (برخی ها)

14. مانیکور

15. زایل کننده ی مانیکور

16. اسید بوریک

17. شوینده ی گاز

18. رنگ

19. رنگ بر

20. رقیق ساز رنگ

21. تترا کلرید کربن

22. چراغ زغالی

23. عطر

24. شوینده های مس و برنج

25. از برنده های زگیل و میخچه

26. مداد شمعی/گچ رنگی

27. آفت کش ها

28. دئودورانت ها

29. محلول های عکاسی

30. مواد شوینده

31. روغن کاج

32. گیاهان (برخی)

33. مواد گندزدا

34. چاه باز کن ها

35. داروها ی تجویزی یا غیر تجویزی

36. چسب پلاستیکی

37. نرم کننده های پارچه

38. مرگ موش

39. اسپری های باغچه

40. بنزین

41. لوسیون اصلاح

42. تمیز کننده ی تفنگ

43. جلا دهنده ی نقره

44. پودر تفنگ

45. رنگ مو

46. لکه بر

47. علف کش

48. افشره نشاسته

49. هگزا کلرو فن (در برخی صابون ها)

50. استریکنین

51. اسید سولفوریک

52. حشره کش ها

53. لوسین ها برنزه کزدن

54. ید

55. نفت سفید

56. تربانتین

57. گیاکش

58. شوینده های پنجره

نشانه های کمبود ویتامین eدر طیور

* خیز زیرجلدی
اکسیداسیون لایه های لیپیدی غشاهای سلولی مفروش کننده دیواره مویرگها منجربه دگرگونی ساختار این سلولها شد و موجب افزایش نفوذپذیری و نفوذ مایع واکسودا به بافتهای زیر جلدی می گردد که در اغلب موارد این حالت بصورت تورمی نرم در پشت چینه دان مشاهده می گردد. جوجه های حاصل از مرغهایی که دچار کمبود ویتامین E هستند در سن دوهفتگی علائم خیز زیر جلدی ( Exudative Diathesis ) را نشان می دهند. در موارد پیشرفته ی کمبود ، خونریزی زیر جلدی نیز ممکن است مشاهده شود.
* آنسفالومالاسی
افزایش محتوی لیپیدی هر اندامی موجب نیاز بیشتر به ویتامین E جهت ممانعت از اکسیداسیون می شود. مقادیر فراوان لیپید در بافت مغزی موجب حساسیت فراوان این اندام نسبت به کمبود ویتامین E می گردد. آنسفالومالاسی
( Encephalomalcia ) یا ایجاد جراحات استحاله ای در مغز در جوجه های جوان تا سن 6 هفتگی و در اثر خیز و خونریزی در مخچه ، مشاهده می شود. زمان بروز نشانه های درمانگاهی تحت تأثیر سطوح ویتامین E است ، که توسط مرغ مادر به زرده منتقل شده و جهت استفاده جوجه در زمان تفریخ در دسترس می باشد. میزان احتیاجات ویتامین E همچنین تحت تأثیر مقدار اسیدلینولئیک خوراک می باشد.
* دیستروفی عضلانی
استحاله دیستروفیک سلولهای عضلانی در اثر کمبود ویتامین E اغلب در عضلات سینه و ران مشاهده می گردد.
ماکیان در همه سنین نسبت به دیستروفی عضلانی ( Muscular Dystrophy ) حساس بوده و هنگامی که عضلات پا مبتلا می شود بطور مشخصی علائم عدم تعادل را نشان داده و تمایلی به راه رفتن ندارند. در موارد شدید کمبود
ویتامین E جراحات استحاله ای ممکن است در سنگدان و عضلات قلبی نیز مشاهده گردد. میزان شدت جراحات همچنین تحت تأثیر کمبود اسیدهای آمینه گوگردی نیز می باشد.
* باروری و قابلیت جوجه درآوری
تخریب اکسیداتیو بافت بیضه و اسپرمها موجب عقیم شدن خروسها می گردد. در موارد پیشرفته کمبود ویتامین E ، عقیم شدن خروسها ممکن است بصورت دائمی ادامه یابد. قابلیت جوجه درآوری در اثر مرگ جنین ها ابتدا در چهارمین روز انکوباسیون و مجدداً در 2-3 روز قبل از تفریخ ، کاهش می یابد. مرگ جنینی در اثر فقدان تکامل دستگاه
گردش خون رخ می دهد.
* تولید تخم مرغ
کاهش تولید تخم مرغ بطور اولیه در اثر تخریب اکسیداتیو فولیکولهای تخمدان ایجاد شده و سپس طی 2-3 هفته همزمان با تخلیه کامل بافتها از ویتامین E به میزان وسیعی نمایان می شود. در مرغهای مادر در اثر کمبود ، ذخیره ویتامین E در زرده به مخاطره افکنده شده و در نتیجه تکامل جنین و همچنین سرزندگی جوجه های حاصل طی اولین هفته زندگی تحت تأثیر قرار می گیرد.
* سرزندگی جوجه ها
طی اولین روزهای پس از تفریخ و تا زمان تکامل کافی دستگاه گوارش ، جوجه ها قادر به استفاده از ویتامین E خوراک نیستند و احتیاجات فیزیولوژیکی ویتامین E طی 4-5 روز اول زندگی می بایستی از طریق زرده تأمین شود. جوجه های حاصل از مرغهای مادر دچار کمبود ویتامین E ، مقادیر ناکافی از این ویتامین دریافت نموده در نتیجه نسبت به عوامل استرس زای فیزیولوژیکی و ایمونولوژیکی بسیار حساس خواهند شد. جوجه های مبتلا رشد بسیار ضعیفی داشته ، دچار ضعف عضلانی هستند ، سرزندگی ضعیفی داشته و دچار تلفات بالایی طی اولین هفته زندگی می شوند.
علاوه بر این جوجه ها در صورتی که با خوراک حاوی مقادیر ناکافی مکمل ویتامین E تغذیه شوند ، علائم کمبود ویتامین E را نشان خواهند داد.
* پاسخ ایمنی
نقش ویتامین E در پاسخ ایمنی سلولی و همورال بخوبی شناخته شده است. کمبود ویتامین E منجر به پاسخ ایمنی کمتر از حد معمول می گردد. تحت شرایط تجاری انتقال پادتن مادری و نیز پاسخ به واکسیناسیون نیز ممکن است کمتر از حد مناسب باشد. در موارد شیوع بیماری با علائم بالینی ، پاسخ ایمنی کمتر از حد معمول بوده و پاسخ به مواد دارویی نیز در کمترین میزان می باشد و ممکن است مدت زمان بیماری طولانی شود.
* همولیز گلبولهای قرمز
سطوح ناکافی ویتامین E در بدن گلبولهای قرمز را نسبت به تخریب اکسیداتیو غشا سلولی مستعد می نماید. اکسیداسیون لایه های لیپیدی غشاء سلولی سبب افزایش نفوذپذیری سلول و نهایتاً ایجاد همولیز ( Haemolysis ) گلوبولهای قرمز می شود.

خلاصه ای از ییماریهای شترمرغ

شترمرغ نیز مانند حیوانات دیگر در معرض بیماریها و عفونتهای مختلفی میباشد .جهت مدیریت صحیح گله های شتر مرغ که از اهمیت حیاتی در این صنعت برخوردار است بایستی به نکات ذیل توجه نمود .

- حداکثر حصارکشی مطلوب جهت کاهش خطرات ناشی از صدمات و شکستگی استخوانها
- ایجاد استانداردهای بالایی بهداشتی ، پائین نگهداشتن آلودگیهای باکترهایی مانند کلستریدیا و هیستوموناس که منجر به آنژیت می شوند
- تهیه جیره های غذایی صحیح

تهیه جایگاه نگهداری خشک ، بدون کوران هوا و یخبندان در زمستان ، بالابردن انطباق پذیری طبیعی و مقاومت طیور
گزارشات مربوط شترمرغها در باغ و حشها بندرت در پرورش صنعتی شترمرغ کاربرد دارند. جوجه شترمرغها نیاز به مراقبت بیشتر دارند 90% تمامی مرگ و میر جوجه شترمر غها ناشی از بیماریها ذیل میباشد .

-عفونت کیسه زرده
-تعییرشکل پاها و پنجه ها

اسنداد و اسهال / عفونت معده ( که توسط E.COLIُ، سالمونلا ، هیتوموناس و دیگرباکتریها) ایجاد میشوند.

تجربیات عملی نشان داده اند که جوجه شترمرغها نیاز به مراقبت دائمی دارند. همچنین ثابت شده است که مشاهده ظاهری به تنهایی کافی نیست ، چون زمانی که علائم بیماری ظاهر میشود ممکن است برای درمان دیر باشد . کلید موفقیت پرورش جوجه شتر مرغها رعایت بهداشت در گرمخانه و توزین مداوم جوجه شترمرغها در چهار هفته اول پرورش میباشد .

تنها این سنجش هاست که میتواندمشکلات رشد را قبل از بروز علائم قابل مشاهده مشخص نماید علاوه بر مدیریت بسیار دقیق ، همکاری نزدیک با دامپزشک با تجربه بسیار ضروری است .

عفونتهای ویروسی

نیوکاسل

موارد وقوع بیماری نیوکاسل در گله های شتر مرغ تنها در نواحی از اسرائیل و افریقای جنوبی گزارش شده است جهت پیشگیری از بروز بیماری استفاده از واکسن کشته روغنی نیوکاسل به مقدار 1 سی سی قابل توصیه است . بایستی این واکسن 6 هفته بعد تکر ار شده وهر شش ماه یکبار یک یادآوری تزریق شود. استفاده از واکسن زنده ( لاسو تا بصورت اسپری چشمی همزمان با واکسن کشته توصیه شده است

آبله طیور

وقوع آبله درشتر مرغ در اسرائیل و آمریکا گزارش شده است . این بیماری جوجه شتر مرغها رادرگروه سنی یک هفته تا چهارماه و با میزان مرگ و میر تا 15 درصد مبتلا میکند. با استفاده از واکنسهای تجاری آبله این بیماری قابل کنترل میباشد .

آنفولانزای طیور

چندین موردشیوع آنفلانزا درنواحی خاص از افریقای جنوبی گزارش شده است .درمورد این بیماری درمان شناخته شده ای وجودنداشته و واکسنهای موجود در پیشگیری از ابتلاء به بیماری موثر نمیباشد . شتر مرغهای آلوده ویروس را به تخم خود منتقل نموه که خطر الوده کردن گرمخانه و تخم های سالم موجود در آن را در بر دراد. ضمنا این ویروی باعث مرگ و میر جنین میشود.
عموما شترمرغها نیزمانند سایر طیور و پرورش به عفونتهای ویروس کورناو یروسها، هرپس و یروسها و آدنو ویروسها مبتلا میشوند.

عفونتهای باکتر یایی

علت اصلی آلودگیهای باکتر یایی بهداشت ضعیف در اتاق گرمخانه ، بستر وهچری و جایگاه نگهداری جوجه ها میباشد و معمولا درمان بعدی کمتر موفقیت آمیز میباشد درنتیجه رعایت اکید بهداشت نقش کلیدی در پرورش شتر مرغ دارد.

عفونت های بند ناف و کیسه زرده

این یک مشکل متداول گله های شتر مرغ می باشدکه همواره در ارتباط بامدیریت ضعیف است . پس از خارج شدن جوجه شترمرغها از تخم بایستی بندناف انها به یک ژل یا اسپری آنتی بیوتیکی آغشته گردد. در آمریکا بتادین مورداستفاده قرار میگیرد ضدعفونی صحیح سترها ، هچری و تخم شترمرغها نقش ویژه ای در پیشگیری از وقوع آلودگی دارد.کف جایگاه نگهدار ی جوجه ها در روزهای اول بعد ازخروج از تخم با یستی گرم باشد .
سرما از طریق پوست شکم به روده ها و کیسه زرده رسیده منجر به کاهش فعالیت میکربی فلور روده ها و به تعویق افتادن متابولیسم کیسه زرده میشود . بایستی توجه خاص نسبت به بهداشت و گرمای کف جایگاه جوجه ها مبذول داشت .

پنومونی

ممکن است مانندعفونت بند ناف پنومونی هم در طی مدت انکوباسیون تخم ها رخ دهد این آلودگی موجب مرگ ومیر جنین ها شده یا راندمان از تخم در آمدن جوجه ها را کاهش میدهد . بایستی تمهیداتی اتخاذ شود تا پیشگیری از طریق بهداشت اکید و احتمالا درمان توسط آنتی بیوتیکهای وسیع ا لطیف انجام گیرد .

آنژینهای کلی باسیلی

برای جوجه هایی که در گرمخانه از تخم خارج میشوند آنژینهای کلی باسیلی یکی از بیماریها ی معمول در طول هفته های اول زندگی میباشد یک قدم اساسی جهت ایجاد ایمنی غیر فعال علیه باکتریهای کلی فرمی و ایجاد گله ایمن استفاده منظم از مدفوع جوجه ها در تغذیه شتر مرغها ی تخمگذار در طول مدت تخمگذاری می باشد . تنها از این طریق است که پادتنهای مادری ایجاد شده در خون شترمرغها از طریق زرده به جوجه ها منتقل میشود. استفاده از واکسن جهت پیشگیری از وقوع این بیماری موفقیت آمیز نمی باشد.

مسمومیت خونی

این بیماری غالبا درجوجه ها و اغلب در اثر آنتریتهای کلی باسیلی که در بالا شرح داده شده . ایجاد میشود . رعایت اکید بهداشت و ارتقاء سطح ایمنی گله معیارهای اساسی در پیشگیری ازوقوع این بیماری می باشند
افزودن آنتی بیوتیکها به غذا یا آب آشامیدنی درموارد اضطراری و بمدت کوتاه بعنوان یک پیشگیری مطرح میباشد. همچنین استفاده از باکتریهای لاکتو باسیلوس که از تکثیرشدید کلی باسیلها در روده جلوگیری میکنند موفقیت آمیز بوده است.

انتریت نکروتیک ( عفونتهای کلستریدیایی)

کلستریدیاها تقریبا درتمامی خاکها و گیاهان علوفه ای در غلظتهای پائین وجود دارند . این بیماری شتر مرغها رادر هر سنی مبتلا نموده باعث مرگ ومیر بالایی میشود خطر عفونت درآغاز بهار و در طول پائیز بسیار زیاد بوده و بنظر می رسد که در اثر افزایش خوردن لجن و ذرات خاک ایجاد میشود . بنظر میرسد که شترمرغهای جوان که درچراگاههای یونجه خالص نگهداری میشوند حساسیت بیشتری دارند . به منظور حل این مشکل معاینه دقیق تک تک شتر مرغها و تغییر دادن چرای آنها ضروری است . همچنین بایستی داروی مناسب از طریق آب اشامیدنی تجویز شود.

گاستریت مگا باکتریال

اولین گزارشات بر روی این سندرم مربوط به افریقای جنوبی در سال 1992 میباشد . این باکتری عمدتا جوجه ها را در سن 10 روز تا 6 هفته مبتلا می نماید. این باکتری در دیواره معده شترمرغهای مرده یافت شد که بنظر میرسد موجب تضعیف و ناتوانی عضلات معده میشود . هیچ درمان موثری وجود ندارد .

عفونت کمپیلو باکتریایی

اخیرامشخص شده است که کمپیلوباکتر ژوژنی ممکن است موجب ایجاد عفونتهای نیمه حاد تامزمن در جوجه شتر مرغها در سن 10 روز تا 4 ماه شده و درعرض 5 روز باعث ایجاد تلفات شدید در گله شود. در شتر مرغهای مسن تر این مرگ ومیر کمتر میباشد . باکتری از طریق غذا و آب آشامیدنی منتقل شده . همچنین ممکن است در اثردستکاری غیر بهداشتی تخم ها ، جنین را الوده کند. جوجه های مبتلا بایستی از بقیه گله جدا شده و در قرنطینه مورد درمان آنتی بیوتیکی مناسب قرار گیرند .

عناوین

در حالیکه تفریبا تمامی پرندگان به دلیل درجه حرارت بالای بدنشان یک ایمنی طبیعی در برابر باسلیوس آنتراسیس دارند، شتر مرغها نسبت به این بیماری حساس میباشند . این باکتری وهاگهای آن بسیار مقاوم بوده و ممکن است سالها در خاکها ی الوده باقی بمانند. معمولا عفونت از طریق گوارشی و عمدتا از طریق پودر استخوان حیوانات آلوده که در تغذیه شتر مرغها مورد استفاده قرار گرفته رخ میدهد جهت پیشگیری از وقوع بیماری استفاده از واکسن شاربن موثر وموفقیت آمیز می باشد .

سل

تا سالهای 1960 بیماری سل یکی از علل عمده مرگ ومیر شتر مرغ در باغ وحشها بود. در صنعت پرورش شترمرغ موارد بروز سل بصورت تک تک و بخصوص در پرندگان مسن تر دیده میشود باسیل سل درخاک ، کود و بستر سالها باقی می ماند . از آنجا ئیکه هنوز درمان قاطعی برای این بیماری در شترمرغ وجودندارد . لذا از این عفونت تهدید مزمنی برای شترمرغها محسوب میشود. استرس ، سوءتغذیه و دیگر عوامل منفی خطر عفونت را افزایش میدهند . شتر مرغها بایستی تنها از گله هایی که دارای گواهی عاری بودن از بیماری را دارند ، تهیه شوند و پرندگان ییمار جدا شده و فورا معدوم گردند.

عفونت چشم ها

گرد و غبار بعضی غذاها یا بستر ممکن است چشم جوجه شترمرغها راتحریک نموده منجر به بروز کونژونکتیویت مکانیکی شود .این آزردگی ممکن است توسط باکتریهای بیماری زا تشدید شده موجب بروزکراتیت یا حتی آبسه های روی قرنیه چشم شوند.

کونژونکتیویت ، رینیت و سینوزیت

هموفیلوس گالینا روم به تنهایی و با همراه بامایکو پلاسها موجب بروز این عوارض می شوند. استرس هوای سرد وکوران هوا از عوامل مستعد کننده محسوب میشوند. این بیماری معمولا در گله بطور سریع گسترش می یابد ( از طریق تماس مستقیم با آب آشامیدنی ) . برای حل مشکل بایستی مبتلایان را از گله جدا نموده درمان نمود . ضمنا شرایط محیط نگهداری را نیز بهبود بخشید

مایلکو پلاسموز

این بیماری تنها جوجه شترمرغ های جوانی که کمتر از یک سال سن دارند را مبتلا نموده و در پرندگان مسن تر بدون علائم یا به شکل سینوزیت ظاهر میشود

انتقال عامل بیماری از طریق ذرات معلق درهوا، ورود پرندگان بیمار ، ناقلین بیجان و یا از طریق تخم های هچری صورت میگیرد . درمان با آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف انجام میشود . پرندگان بهبود یافته ایمنی موقتی را نشان میدهند .

اورنیتوز

حیوانات درهر سن و تمامی گونه های پرندگان نسبت به عفونتهای کلامید یایی حساس میباشند. بنابراین جای تعجب نیست که گزارشاتی از وقوع انفرادی این بیماری درشترمرغ در فرانسه و افریقا جنوبی وجود دارد . بیماری عمدتا از طریق تنفس هوای آلوده انتقال می یابد . ممکن است عفونتهای نهفته توسط آلودگیهای ثانویه ، عوامل محیطی ، استرس حمل ونقل ،سوء تغذیه وغیر فعال شود . این بیماری ممکن است از طریق گزش حشرات منتقل شود. درمان مناسب تاحصول اطمینان از پاک شدن گله بایستی انجام گیرد

قارچها و تخم ها

کاندیدیاز:

کاندیدیاز یک عفونت قارچی است که میتواندتوسط کاندید ا آلبیکنس ، کاندیدا مونیلیفورمیس و دیگر مخمرها ایجاد شود. استفاده ازآنتی بیوتیکها وضعف بهداشت تغذیه و آب آشامیدنی زمینه بروز این عفونت را مساعد میکنند این عفونت ضایعاتی را درمحوطه دهانی شترمرغها ایجاد مینماید . همچنین در شتر مرغهای تخمگذار موجب کاهش جذب ویتامینهای ب - کپملکس شده و موجب مرگ و میر جنین ها قبل ازمرحله ازتخم در آمدن میگردد.

اسپرژیلوز

غذای گل آلود یا دارای گرد و غبار رطوبت بالا و تهویه ضعیف ( مقادیر بالای آمونیوم ) از عوامل مستعد کننده بروز اسپرژیلوز می باشند . عفونت از طریق تنفس هاگهای قارچ منتقل میشود . هنگامیکه یک تخم آلوده درگرمخانه قرار میگیرد ، ممکن است هاگهای قارچ راشدیدا پخش نموده و موجب عفونت دیگر جوجه ها شود جوجه های جوان که ایمنی طبیعی کافی در برابر اسپروفیتها ی قارچ ندارند ، در سنین زیر یک ماه متحمل تلفات زیادی میشوند به منظور پیشگیری ازوقوع این عفونت رعایت اکید بهداشت در محوطه گرمخانه ساده ترین و بهترین راه حل میباشد

درماتیت قارچی

این بیماری بیشتر در جوجه های مسن تر شتر مرغ دیده میشود . کمبود تغذیه ای (ویتامین ب -کمپلکس ، روی )و جایگاهی مرطوب وکثیف موجب تشدید بیماری میشوند. برای حل این مشکل رعایت موازین بهداشتی و درمان مناسب ضروری است .

انگلهای داخلی

کوکسیدیوز

کوکسیدیوز در بین پرندگان جوان بخصوص زمانیکه روی بستر باز یا مرطوب نگهداری میشوند ممکن است موجب بروز تلفاتی درگله شود نکته مهم در خصوص شتر مرغ آن است که در بین داروهای کوکسیدیو استات گروه Ionophore برای شترمرغها سمی بوده و نبایددمورد استفاده قرار گیرند

هیستومونیاز

این بیماری بنام بیماری سرسیاه نیز شناخته میشود هیستومونیاز درجوجه شترمرغهای جوان مرگ ومیر زیادی را ایجادمینماید این بیماری از طریق مدفوع پرندگان آلوده منتقل شده وضایعاتی را در روده ایجاد میکند . آزمایش منظم مدفوع همراه با درمان پیشگیری کننده بایستی صورت گیرد.

کرم نواری شترمرغها ((houttuynia struathionis

مانند سایر آزردگیها، جوجه شتر مرغ نسبت به کرمهای نواری حساستر می باشند . در پرندگان مسن تر آلودگی به کرمهای نواری علیرغم استفاده از جیره های متعادل میتواند موجب سوء تغذیه شود. درمان با داروهای مناسب صورت گرفته و بایستی شش ماه بعد تکرارشود

کرم نخی شکل(libyostrongylus douglassi)

این کرمها مویی شکل وبی رنگ بوده ومیتواند در معده شترمرغ موجب انسداد غدد ترشحی شوند.با بوجود آمدن یک لایه محافظ موکوسی برروی این انگلها شیرابه های معده به غذا نمیرسد این  آلودگی کرمی درجوجه های جوان کمتر از 8 ماه میتواند تا 80 درصد مرگ و میر را موجب شود. شتر مرغها تنها میزبان این انگل میباشند . همچنین این انگل یک انگل بیابانی بوده و بسیار مقاوم میباشد . این کرمها به مدت سه سال بدون هیچ میزبانی زنده باقی می مانند . درمان منظم مبتلایان و پرندگان که در معرض آلودگی هستند ضروری میباشد. بایستی توجه نمود که استفاده از داروی ضد انگل لوامیزول موجب بروز اختلالاتی در معده و روده شترمرغها شده و درانگلها موجب بروز مقاومت میشود.

کرمهای معدی و دیگرنماتودها

کرمهای معدی ( گونه های آسکاریدیا ) و دیگر گونه های نماتود میتوانند شترمرغها را آلوده نمایند . بایستی با استفاده دوره ای از داروهای ضد انگل شترمرغها عاری از این آلودگیها نگهداری شوند.
انگلهای خارجی

کنه ها

کنه ها میتوانند با گزش شترمرغها به پوست صدمه وارد کنند. همچنین کنه های گونه آمبلیوما میتوانند بیماریها را از طریق گزش به انسان منتقل نمایند(ویروس تب کنگو - کریمه )

شپش

شپش شترمرغ (Struthhiolipeurus Struthionsis ) به پرهای پرنده صدمه وارد نموده و باعث ایجاد ظاهری ژولیده در حیوان میشود در این آلودگیها ، سمپاشیهای منظم وتکرار آن بعد از یک هفته ضروری است .

جربهای ساقه پر

جربهای ساقه پر (pterolichus bicaudatus ) همراه با گون های
gabucinia Sculpturata در حال حاضر بسیار نادر هستند. این جربها موجب صدمه به پرهای پرنده شده ، همچنین موجب ایجاد آب ریزش از بینی میشوند

مگس ها ( تاسرانیا)

مگش شتر مرغ (hypoboscis Struthionis) موجب تحریک و خارش پوست میشود و بدنبال گزش و خونخواری ممکن است محل گزش عفونی شده ضایعات پوستی ایجاد نماید .

بیماریهای تغذیه ای

کمبودها

جدای از ظاهر عمومی یک شتر مرغ رنگ پوست نشانگر خوبی از وضعیت تغذیه پرنده میباشد که از پشت حیوان بخوبی دیده میشود . بدینوسیله میتوان از تغذیه مطلوب و یا سوء تغذیه و کمبودحیوان آگاهی یافت . آزردگیهای ناشی از کمبود سلنیوم و ویتامین Eدر افریقا جنوبی و استرالیا معمول میباشند در اثر این کمبود علائم بیماری عضله سینه در شترمرغ ایجاد شده موجب ناتوانی حرکتی میشود . همچنین میتواند موجب کاهش باروری در شترمرغ شود. کمبود اسید پانتوتنیک و بیوتین بسیار نادر بوده ، در جوجه شتر مرغهایی که منحصرا توسط جیره های خالص گندم تغذیه میشوند رخ میدهد .

تغییر شکل غضروف و استخوانها

تغییرات مرضی در غضروفها اغلب ناشی از اسیدوز میباشد . علت بروز این حالت درصد بالای ترکیبات کلر در برابر سدیم و پتاسیم میباشد . آغاز تغییر شکل استخوانها ناشی از عدم تعادل کلسیم در برابر فسفر میباشد تکمیل متقابل جیره غذایی ضروری می باشد . در بسیاری از مزارع پرورش شترمرغ در آفریقای جنوبی شترمرغها سولفات منیزیم در غذا با آب آشامیدنی داده میشود .

انسداد

پیلور معده شترمرغ بسیار کوچک بوده ، لذا نسبت به انباشتگی سنگدان بسیار حساس است . با افزایش سن ، خطر انسداد معده کاهش می یابد . این مشکل در ارتباط مستقیم با تغذیه و مدیریت گله میباشد . در تغذیه شترمرغها بایستی به میزان علوفه ، کاه ، مواد فیبری ، شن، سنگریزه و خوردن اشیاء خارجی توجه نموده وآنها راتحت کنترل در آورد .

پیچ خوردگی

پیچ خوردگی روده ها در شتر مرغ ملاحظه شده است اما در شتر مرغهای جوان 12- 4 ماهه نادر است . این عارضه بدنبال تغییرات ناگهانی در جیره غذایی و خوردن مقادیر زیاد فیبر رخ میدهد .

راشیتیسم

این عارضه عمدتا در سنین 1تا 4 ماهگی دیده میشود ، کمبود کلسیم ، ویتامین D کمبود یا فقدان فسفر و یا مقادیر بالای کلسیم در جیره غذایی شتر مرغها میتواند موجب بروز این عارضه شود .
در جیره های کنستانتره ای که 3تا 4 درصد کلسیم دارند جذب فسفر مختل شده این عارضه در پرنده ایجاد شود . همچنین اسهال مداوم میتواند موجب کاهش جذب املاح و ویتامینها گردد .لذا بدنبال آن میتوانداین عارضه ملاحظه شود.

متفرقه :

پاهای باز ( سندرم پاکمانی )

این عارضه در دو هفته اول زندگی جوجه شتر مرغها دیده میشودکه نشا ن دهنده میزان رطوبت بالا در گرمخانه میباشد . جوجه شترمرغهای مرطوب و ادماتوز این عارضه را در دو روز اول زندگی خود نشان میدهند

تغییر شکل پاها
پیچ خوردگی پا : چرخش 90 درجه یک پا به بیرون که بطور ناگهانی ایجاد شده و سریعا پیشرفت میکند .
پاکمانی : خمیدگی /کمانی شدن پا که مفاصل تیبیوتارس و متاتارس رادر گیر میکندو معمولا در هر دو پا رخ میدهد . پوکی استخوان ، تورم مفصل قوزک پا که موجب تغییر محل تاندون اشیل میشود.

قسمت اعظم استخوانها در شتر مرغها ی جوان را غضروف تشکیل میدهد ، جوجه شترمرغهایی که به تازگی از تخم خارج میشوند بطور تجربی دارای پوکی استخوان بوده استخوانهایشان بدلیل نسبت کم کلسیم به فسفر نستبا نرم میباشد . علت اصلی حساسیت شتر مرغها به تغییر شکل استخوانها رشد سریع استخوانها میباشد این رشد بسیار سریع توسط غذای کنستانتره ای که غنی از انرژی میباشد تشدید می گردد . لذا کنترل تغذیه ای بسیار ضروری میباشد .

علت قطع تخمگذاری در مرغ

علت قطع تخمگذاری در مرغ یک مرغ پر تولید در هر سال حدود 10 برابر وزن بدنش تخم می گذارد متوسط تعداد تخم در مرغ نژاد "لگهورن " سفید تجاری حدود 265 عدد در هر سال است ولی نژادهای دیگر در مقایسه با آن تخم کمتری می گذارند و در اکثر مواقع مرغهای بومی پرورشی از لحاظ تولید تخم پتانسیل پایین تری دارند.
در یک مرغ تخمگذاری به دلایل متعددی قطع می گردد محرکهای خارجی و داخلی سطوح هورمونی بدن مرغ را تحت تاثیر قرار می دهند که باعث تغییر شرایط حاکم بر اندامهای تخمگذاری (تخمدان و اویدوکت ) می شود که این تغییرات باعث کاهش و یا توقف تولید تخم می گردند. کاهش طول روز ، بیماری، کرچی ، تغذیه نا مناسب و استرس از جمله عمده ترین عواملی هستند که بر تولید تخم اثر می گذارند. اما در شرایط ایده آل هم تولید تخم هر مرغ به تدریج کاهش یافته و نهایتاً متوقف میگردد.


کاهش طول روز

از اوایل تیرماه هر سال روزها شروع به کوتاه شدن می کنند و مجددا از اوایل دی ماه هر سال بلندتر می شوند. طول روز از حدود 16 ساعت در اوایل تابستان به حدود 8 ساعت در اوایل زمستان میرسد این تغییر در طول روز باعث تولک رفتن و قطع تخمگذاری می گردد که ممکن است چندین ماه طول بکشد. برای جلوگیری از کاهش تولید در اثر تغییر در طول روز به نوردهی مصنوعی نیاز است. برای حفظ تولید، طول روز باید افزایش یابد و یا اینکه بیش از 12 ساعت به ازای هر روز ثابت بماند(مثلا 14 تا 16 ساعت در روز). نور مورد نیاز باید طوری باشد که بتوان روزنامه خواند ولی نوع منبع نوردهی مهم نیست. باید توجه داشت که اگر یک برنامه نوردهی شروع گردد باید ادامه یابد و قطع نور حتی به مدت یک روز هم میتواند اثر منفی بر تولید داشته باشد و بهتر است که از یک تایمر ارزان قیمت برای کنترل برنامه نوری استفاده گردد.

تولک

تولک رفتن یک مرحله فیزیولوژیکی طبیعی است که به مرغ اجازه می دهد تا پرهای کهنه و قدیمی خود را جایگزین کند و oviduct را که اندام تولید تخم است بازسازی کرده و مجددا جوان کند. وقتی که تولک روی می دهد مرغ اکثر انرژی خود را صرف رشد پرها کرده و تنها مقدار اندکی از آن را برای تولید تخم مصرف می کند.
تولک طبیعی یک پدیده فصلی است که با تغییر در طول روز ارتباط دارد. پرریزی در پرندگان اهلی در هر زمانی می تواند روی دهد(بخصوص اگر مرغ در معرض برخی استرسها قرار گیرد). پرریزی سریع در تمام گله معمولا نتیجه حوادث استرس زای جدی مثل فقدان آب و غذا و یا مشکلات ناشی از برنامه های نوردهی است. گاهی با یک برنامه نوری خاص تولک اتفاق می افتد در هنگامی که تولک در دوران روزهای بلند اتفاق می افتد پرریزی غالبا ناتمام می ماند در این حالت ممکن است که مرغ هرگز به تولید ایده آل خود بر نگردد برای رفع این مشکل بهتر است که اجازه دهیم تا مرغ در طول دومین زمستان به تولک برود. که با خاموش کردن نور به مدت 6 هفته در زمستان این عمل اتفاق می افتد. که مرغ کاملاً پرریزی می کند و سپس با قرار دادن در شرایطی با طول روز بلند مجدداً تولید را از سر می گیرد.
..
تذکر: در تولک رفتن پرها بصورت ناحیه ای یا تکه تکه نمی ریزد و اگر چنین حالتی مشاهده شود به احتمال زیاد نتیجه نوک زدن طیور می باشد.
..
کرچی

کرچی یک استعداد طبیعی است که مرغ روی تخم ها نشسته و جوجه ها را تفریخ می کند. اکثر مرغ ها بالاخره کرچ می شوند برخی نژادها بیشتر از دیگر نژادها کرچ می شوند و در برخی نژادها این عمل به ندرت اتفاق می افتد (کوشین و سیلکی رکورددار کرچی هستند ولی لگهورن به ندرت کرچ می شود). وقتی که یک مرغ کرچ میشود تغییرات هورمنی موجب قطع تخمگذاری میگردد. کی از عوامل اصلی مؤثر بر کرچی معمولا جمع شدن تخم در لانه است، ولی برخی مرغ ها بدون وجود تخم در لانه هم کرچ میگردند. برای کاهش کرچی، باید تخم ها هر روزه از لانه جمع شده و محل آنها صاف شود. اگر یک مرغ مایل باشد که زمان طولانی در لانه بماند باید بمدت چند روز از لانه رانده شود در این صورت پس از یک دوره زمانی، رفتار کرچی پایان یافته و مرغ به حالت تولید تخم برمیگردد.
..
سلامتی گله

مشکلات بیماری هر از گاهی در تمام گله ها بروز می کند. در برخی مواقع، کاهش تولید تخم از اولین نشانه های بروز مشکل است. سایر علایم شامل کسلی ، عدم فعالیت ، لنگش ، سرفه ، بیحالی و در نهایت مرگ می باشد. برخی مرگ و میرها، طبیعی است ولی اگر چندین پرنده علایم مشابهی را نشان دهند باید جهت اطمینان از نوع بیماری از متخصصین طیور و یا آزمایشگاهای تشخیصی کمک گرفت .
..
سن

تمام مرغها سرانجام تولید تخم را قطع می کنند. معمولاً مرغها تا 3-2 سالگی به تولید ادامه میدهند تا اینکه شروع به کاهش تولید نموده و نهایتاً تولید تخم را قطع می کنند. تولک رفتن مکرر و طولانی می شود و برخی مشکلات فیزیکی در تخمدان و اویدوکت روی می دهد. گذشته از این مسائل وقتی یک مرغ پر تولید به مدت 3 سال تخمگذاری می کند ممکن است که بیش از 30 برابر وزن بدنش تخم بگذارد. در برخی شرایط اویدکت توانایی خود را در عبور تخم از دست میدهد و یک یا چند تخم در اویدوکت به تله می افتد که این حالت از تخم افتادن نامیده می شود. در موارد دیگر مرغ تولید زرده ای می کند که توسط اویدکت جمع آوری نمی شودو در محوطه بطنی بدن باقی می ماند. که بروز این حالت برای درصد پایینی از زرده ها، طبیعی است و مرغ می تواند به سادگی آنها را مجدداً جذب بدن کند ولی هنگامی که این عارضه هر روز اتفاق بیافتد مرغ به تخمگذار بطنی معروف میگردد.
گاهاً مرغ های مسن تر تخمهای بزرگتر و یا تخمهای دو زرده می گذارند در این مورد اویدوکت که فقط در هنگام گذاشتن تخم گشاد می شود ممکن است که به حالت طبیعی خود و به داخل بدن مرغ بر نگردد و اویدوکت گشاد شده در بیرون از بدن نمایان باشد که این حالت بنام پرولاپس مجاری تخم شناخته می شود و یک موضوع جالبی برای مرغهای گله جهت نوک زدن خواهد بود. چنین مرغی باید فوراً از گله حذف شود. در هر یک از موارد فوق الذکر تخمگذاری قطع شده و سلامت مرغ به خطر می افتد. بنابراین بهتر است این مرغها از گله حذف شوند.
..
تغذیه نامناسب

نوع و مقدار جیره غذایی جهت حفظ حداکثر تولید تخم اهمیت زیادی دارد. جیره غذایی جوجه ها باید بر حسب احتیاجاتشان بالانس گردد. هر گونه مکمل سازی با ضایعات غذایی یا پسمانده های باغات و... ممکن است موجب بهم خوردن تعادل جیره غذایی می گردد. برای کسب حداکثر تولید تخم، مرغهای تخمگذار باید تخمگذاری را بصورت مصرف اختیاری تغذیه کنند و علاوه بر آن باید به اندازه کافی پوسته صدف در ظروف جداگانه ای در اختیار آنها قرار داده شود.
تذکر: هرگز نباید از جیره های آغازین و یا رشدی برای مرغهای تخمگذار استفاده شود چون مواد مغذی این جیره ها متفاوت است که باعث کاهش تولید می گردد. استفاده از جیره های آغازین باعث بهم خوردن ترکیبات داخل تخم مرغ خواهد شد.
..
استرس

تولید تخم در مرغها در حقیقت فعالیت تولیدمثلی آنهاست وقتی که یک مرغ در معرض استرس قرار می گیرد با قطع تخمگذاری به این حالت پاسخ می دهد. حمل و نقل، دستکاری، حرارت بیش از حد، ایجاد وحشت و قطع خوراک وآب استرسهایی هستند که در نهایت تولید تخم را تحت تاثیر قرار می دهند. حفاظت از عوامل خارجی و شکارچیان، تمیز و خوب نگهداری کردن سالنهای پرورشی، تهویه کافی در سالنهای بسته، دسترسی دایم به خوراک و آب و... موجب کاهش استرس شده و به حفظ تولید بالای تخم کمک می کند. نگهداری طیور در وضعیت مناسب بهداشتی و مدیریت خوب در گله موجب افزایش تولید تخم شده و تخمهایی با کیفیت بالا و بازارپسندی مناسب را برای افراد خانواده و مشتری به ارمغان خواهد آورد.