تجمع نیترات کودها در بدن انسان به خصوص نوزدان می‌تواند عامل سرطان باشد

تجمع نیترات کودها در بدن انسان به خصوص نوزدان می‌تواند عامل سرطان باشد

سلامانه :  رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب وزارت بهداشت گفت: نیترات حاصل از مصرف نادرست کودهای نیتروژنی در کشت محصولات به ویژه سبزیجات برگی می‌تواند باعث بروز تجمع نیترات در اندام خوراکی گیاه شده و در صورت تجمع در بدن انسان بیماری‌هایی همانند متهموگلوبینمیا در نوزادان و سرطان را ایجاد کند.  به گزارش فارس، به نقل از سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی کاظم خاوازی، در پاسخ به سخنان پیام آزاده، دبیر انجمن سرطان که گفته بود «هر کیسه کود شیمیایی در بازار باعث بروز یک مورد سرطان می‌شود» این سخنان را رد کرد و گفت: این گفته‌ها صحت نداشته و از طرفی می‌تواند باعث بروز نگرانی‌های بسیار زیادی در جامعه شود. وی افزود: امروزه امنیت غذایی با مفهوم تأمین غذای کافی مغذی و سالم برای همه مردم از جمله مطالبات به حق جامعه و در صدر وظایف و برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی قرار دارد و در کنار کمیت محصولات کشاورزی، سلامت و ایمنی تولیدات مورد توجه جدی است.  خاوازی گفت: در شرایطی که جمعیت رو به تزاید از یک طرف و تغییر الگوی تغذیه‌ای مردم از طرف دیگر نیاز به تولید غذای بیشتر را اجتناب ناپذیر می‌سازد؛ محدودیت منابع پایه تولید (خصوصاً منابع آب و خاک) باعث شده است تا کشورها به ارقام پرمحصول و نهاده‌ها روی آوردند. وی ادامه داد: البته کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. در میان انواع نهاده‌ها نقش کودهای شیمیایی در افزایش تولید، ارتقای کیفیت محصولات کشاورزی و مقاومت آنها در برابر تنش‌های محیطی و عوامل بیماری‌زا از طرف مراجع معتبر علمی جهان (از جمله سازمان جهاد کشاورزی و خوار و بار جهانی) به اثبات رسیده است، به طوری که بر اساس آمارهای بین‌المللی 30 تا 50 درصد افزایش تولید در دهه‌های اخیر مرهون مصرف کودهای شیمیایی بوده و استفاده از این نهاده مهم باعث شده تا از تخریب سطح وسیعی از اراضی جنگلی و مرتعی برای تولید محصولات کشاورزی جلوگیری شود. رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب گفت: به عنوان مثال نقش کودهای شیمیایی در حفظ جنگل‌ها و مراتع در فواصل 1950 تا 1998، بین 120 تا 200 میلیون هکتار تخمین زده شده است. علاوه بر نقش کودها در کمیت تولیدات، جایگاه آنها در افزایش کیفیت محصولات نیز با دیدی جامع به سامانه غذا انکارناشدنی است، اما نکته ظریف در این میان آن است که کودهای شیمیایی همانند سایر نهاده‌ها و محصولات حاصل از نوآوری بشر، در صورت بد مصرفی آثار و عواقب جبران‌ناپذیری را در سلامت جامعه و محیط زیست خواهد داشت. وی گفت: به عنوان نمونه نیترات حاصل از مصرف نادرست کودهای نیتروژنی در کشت محصولات به ویژه سبزیجات برگی می‌تواند باعث بروز تجمع نیترات در اندام خوراکی گیاه شده و در صورت تجمع در بدن انسان بیماری‌هایی همانند متهموگلوبینمیا در نوزادان و سرطان را ایجاد نماید. خاوازی ادامه داد: در کشور ما میزان مصرف کودهای شیمایی در واحد سطح (84 کیلوگرم عنصر غذایی) نسبت به میانگین جهان (134 کیلوگرم عنصر غذایی) و بسیاری از کشورها در حد پایین‌تری است، اما علی‌رغم بالا نبودن میانگین مصرف در هکتار نمی‌توان بدمصرفی برخی تولیدکنندگان را نادیده گرفت. وی افزود: نکته دیگر آنکه در مطلب تحت عنوان «هر کیسه کود شیمیایی در بازار باعث بروز یک مورد سرطان می‌شود» از نظر آماری نیز با یک حساب ساده نقض می‌ شود چرا که اگر مصرف سالانه کود شیمیایی را در ایران حدود 2.5 و در جهان را حدود 180 میلیون تن فرض کنیم (که البته فرض نزدیک به واقعی است) و هر کیسه کود را معادل 50 کیلوگرم در نظر بگیریم بر اساس این مطلب بایستی سالانه به ترتیب 50 میلیون بیمار سرطانی جدید در ایران و 3.6 میلیارد نفر در جهان داشته باشیم که با آمارهای رسمی این بیماری بسیار فاصله داشته و عددی نامعقول است. وی گفت: در رابطه با آلودگی نیترات در محصولات گیاهی در کشور نیز بررسی‌ها وجود آلودگی ساختاری گسترده را نشان نمی‌دهد. این در حالی است که نیترات کود فقط یکی از منابع حضور نیترات در آب آشامیدنی و محصولات کشاورزی است و تأثیر نیترات فاضلاب‌ها بر منابع آب یا استفاده از سایر ترکیبات حاوی نیترات، خود مبحث بسیار مهمی است که کمتر به آنها پرداخته شده است. رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب ادامه داد:‌ به هر روی مسئله کیفیت و سلامت محصولات کشاورزی از جمله دغدغه‌های مجموعه وزارت جهاد کشاورزی به شمار می‌رود؛ در همین راستا «برنامه جامع حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه و «طرح ارتقای سلامت محصولات کشاورزی از نظر نیترات و عناصر سنگین» توسط مؤسسه تحقیقات خاک و آب و معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی و با مشارکت گروه‌های مختلف ذی‌ربط تهیه و تدوین شده و در کارگروه مربوط در شورای عالی سلامت ارائه شده که امید است با طرح در شورای عالی سلامت و حمایت و پشتیبانی لازم، اجرایی شدن آن را شاهد باشیم، باشد که بدین طریق میزان آلودگی محصولات به نیترات و دیگر آلاینده‌ها را به حداقل برسانیم.