احداث گلخانه

سالنهای گلخانه ای تولید قارچ های خوراکی:

کارگاههای تولید قارچ های خوراکی با بلوک, آجر, سیمان, بصورت یک ساختمان معمـولی ســاخته می شود و در آن امکانات گرمایشی, سرماساز و رطوبت ساز تعبیه می شود.

بعضی از کارگاههای تولید قارچ بصورت گلخانه ای احداث میگردد ولی با توجه به اینکه رشد قارچ به نور ناچیزی نیاز دارد. پوشش های گلخانه ها از نوع پلاستیک های رنگی که نور ناچیزی باید از آن عبور کند انتخاب می شود.

قارچ های خوراکی که در ایران پرورش داده می شوند عبارتند از قارچ دکمه ای و قارچ صدفی, تولید قارچ دکمه ای علاوه بر سالنهای پرورش نیاز به کارگاه تولید کمپوست دارد که تولید کمپوست آلودگی محیط را به همراه دارد. لذا باید این کارگاهها در خارج از مناطق مسکونی و با مجوز سازمان حفاظت محیط زیست احداث شود.

بستر پرورش قارچ صدفی کاه وکلش غلات است و چون نیازی به کمپوست ندارد موجب آلودگی محیط نمی شود و در مناطق مسکونی هم می توان به پرورش آن اقدام نمود و نیازی به مجوز سازمان حفاظت محیط زیست ندارد.

3- انواع بسترهای کاشت محصولات گلخانه ای

بستر کاشت در گلخانه ها به دو صورت خاکی و یا هیدروپونیک(بدون خاک)هستند که در کشت خاکی ریشه گیاه در خاک قرار میگیرد که در این روش مدیریت تغذیه آسان و نیاز به دانش فنی زیادی ندارد ولی مقداری از مواد غذایی مصرفی از دسترس گیاه خارج و بیماریهای خاکزی همواره کشت را تهدید می کند.

در کشت هیدروپونیک ریشه گیاه در موادی نظیر پرلایت, پشم سنگ, لیکا, ماسه و....... قرار داده می شود و مواد غذایی مستقیماً در دسترس گیاه قرار میگیرد که این روش مصرف آب را کاهش, بیماریهای خاکزی کم و عملکرد را در واحد سطح افزایش می دهد امّا نیاز به دانش فنی بالا و مدیر کارآزموده و متخصص دارد و هزینه ساخت هم 20-15 درصد  افزایش می یابد. 

4- عملکرد تولیدات گلخانه ای

مهمترین مزیت تولیدات گلخانه ای نسبت به تولید در فضای باز عبارتند از: اشتغالزایی بالا, مصرف آب کم و افزایش تولید در واحد سطح.

جدول شماره(2)عملکرد تعدادی از محصولات گلخانه ای و سرمایه مورد نیاز کشت خاکی بر اساس قیمتهای سال 1386 را نشان می دهد.

جدول شماره(2)

نوع محصول	تعداد دوره کشت درسال	عملکردسالانه در1000مترمربع (تن)	اشتغال زایی در1000مترمربع- نفر	متوسط سرمایه مورد نیازبرای هر1000مترمربع (هزارریال)	ملاحظات
خیار	2	25-30 تن	5/1- 1	230000
گوجه فرنگی	1	15-20 تن	5/1- 1	230000
فلفل	1	15-20 تن	5/1- 1	230000
طالبی	1	17-22 تن	5/1- 1	230000
توت فرنگی	گیاه دائمی4ساله	12-8 تن	5/1- 1	400000
گل رز	گیاه دائمی6ساله	150-180هزارشاخه	3-2	800000
ژربرا	گیاه دائمی3ساله	180-200 هزارشاخه	3-2	750000
آلسترومریا	گیاه دائمی6ساله	200-220 هزارشاخه	3-2	1000000
لیسیانتوس	یک ساله	200-250 هزارشاخه	3-2	450000
قارچ صدفی	7-5 دوره	50 تن	8	1500000	سالنهای سه طبقه
قارچ دکمه ای	6- 4 دوره	200 تن	30	3000000	سالنهای پنج طبقه

حداقل سطح اقتصادی یک گلخانه 3000مترمربع می باشد که نیاز به 4000مترمربع زمین مناسب جهت احداث گلخانه دارد.

5- شرایط لازم برای احداث گلخانه

برای احداث هر گلخانه باید موارد ذیل مد نظر قرار گیرد.

1-5- محل مناسب احداث گلخانه

خاک محل احداث گلخانه باید دارای بافتی متوسط, زهکشی مناسب, فاقد شوری و قلیائیت, آهک و گچ باشد. محل گلخانه حتی الامکان نزدیک خط اصلی گاز و جاده های اصلی یا دارای جاده های مناسب باشد. شیب های تند, محلهای بادگیر مکان مناسبی برای احداث گلخانه نیستند. ابعاد زمین باید طوری انتخاب شود که بتوان گلخانه ها را در جهت شمال – جنوب در آن احداث نمود.

2-5- وجود آب کافی با کیفیت مناسب

حداقل آب مورد نیاز برای 1000مترمربع گلخانه در هر شبانروز در فصل تابستان(پیک مصرف)10-8 مترمکعب است که با توجه به میزان آب موجود, سطح گلخانه قابل احداث را میتوان مشخص کرد. علاوه بر مقدار آب, کیفیت آب از عوامل مهم در تولید محصولات گلخانه ای است.

تحمّل گیاه نسبت به املاح موجود در آب آبیاری متفاوت است. مهمترین عامل محدود کننده برای کشت های گلخانه ای شوری یا EC آب است.

EC قابل تحمّل برای گیاهان در جدول(شماره3)بیان گردیده است.

میزان EC اگر از مقادیر ذکر شده بیشتر گردد عملکرد محصول کاهش می یابد. علاوه بر EC, میزان سدیم قابل جذب(S.A.R),کلر, بیکربنات موجود در آب هم در عملکرد محصول مؤثرند لذا لازم است قبل از احداث گلخانه از آب مورد استفاده, آزمایش کاملی بعمل آید.

EC مناسب برای کشت محصولات گلخانه ای

                                                              جدول شماره (3)

نوع محصول	EC قابل قبول ds/m
خیار	2
گوجه فرنگی	2
توت فرنگی	1
فلفل	2
خربزه	2
گل رز	1
آلسترومریا	1
لیسیانتوس	3/1
گلایول	5/1

6- تجهیزات و ادوات مورد نیاز در گلخانه ها

        از تجهیزات و ادوات مورد نیاز گلخانه میتوان به سیستم گرمایشی, سرمایشی, ژنراتور و....... اشاره نمود.

الف- انواع سیستم گرمایشی:

1-   سیستم مرکزی: سیستم شوفاژ(برای گلخانه های بالای 4/0 هکتار) در این سیستم از بخار آب یا آب داغ استفاده می شود.

2-   سیستم موضعی: بخاری شامل سه دسته, بخاریهای منفرد یا تراکمی– بخاریهای کنوکسیونی یا همرفتی– بخاریهای تابشی با انرژی پایین.

ب- انواع سیستم سرمایشی:

1- سیستم خنک کننده تابستانه:

1-1- سیستم خنک کننده فن وپد: متداولترین سیستم تابستانه در گلخانه ها به شمار می رود. 

     (Fan  and  pad  evaporative  cooling  system)

2-1- سیستم خنک کننده تبخیری(مه پاش)                     

 (Fog  evaporating  cooling  system)

2- سیستم خنک کننده زمستانه

2-1- سیستم تیوپ– پنکه        (fan  tube  ventilation)           

7- سایر تجهیزات مورد نیاز گلخانه

1-   ژنراتور  (برق اِضطراری)           2- ترموستات                   3- سیستم آبیاری تحت فشار

8- آفات و بیماریهای مهم گلخانه ای در استان اصفهان

اسامی برخی از آفات و بیماریهای مهم که معمولاً در گلخانه های استان به محصولات سبزی و صیفی و گل و گیاهان زینتی خسارت وارد می سازند به شرح ذیل می باشد.

الف- آفات گلخانه ای

ردیف	نوع آفت	ردیف	نوع آفت
1	مینوز	6	تریپس
2	شته ها	7	زنجرکها
3	مگس سفید	8	حلزون های صدف دارو(رابها)
4	کنه تارعنکبوتی	9	شپشکهای سپردار
5	آبدزدک	10

ب- بیماریهای گلخانه ای

ردیف	نوع بیماری	ردیف	نوع بیماری
1	بیماری سفیدک داخلی(دروغی)	5	بوته میری یا مرگ گیاهچه
2	بیماری سفیدک سطحی	6	پژمردگی آوندی ناشی ازفوزاریوم
3	نماتد مولد غده ریشه	7	بیماری پژمردگی ناشی از ورتیسلیوم
4	ویروس موزائیک خیار	8	گالهای ناشی از آگروباکتریوم

9- علاوه بر محصولات ذکر شده در جدول شماره(3) تعدادی محصولاتی که کشت گلخانه ای آنها در حال حاضر در استان انجام یا به راحتی امکان پذیر است عبارتند از:

الف- محصولات سبزی و صیفی

1	طالبی	7	ریحان
2	لوبیا سبز	8	کاهو
3	نخود فرنگی	9	مارچوبه
4	تره فرنگی	10	انواع کلم
5	ریواس	11	آرتیشو
6	بادمجان	12	آندیو

ب- گل و گیاهان زینتی و گلهای شاخه بریده

1	داودی	9	ارکیده ها
2	میخک	10	شیپوری
3	استرلیتزیا	11	آماریلیس
4	آفتابگردان	12	زنبق
5	لیلیوم	13	جعفری
6	مریم	14	مارگریت
7	آنتوریوم	15	انواع گلهای همراه
8	فرزیا	16	کوکب

ج- گیاهان آپارتمانی

پیله آ	11	انواع پتوس	1
شفلرا	12	دیفن باخیا	2
بنت قنسول	13	یوکا	3
انواع کاکتوسها	14	پاندانوس	4
بابا آدم	15	انواع فیلدوندرون	5
خورشیدی	16	برگ بیدی	6
بنفشه آفریقایی	17	آزالیا	7
دراسنا	18	اسپاتی فیلوم	8
آلیارا	19	آگلونما	9
انواع نخل زینتی	20	کالانکوبه	10

10- نحوه صدور پروانه تأسیس و پروانه تولید گلخانه :

مدارک مورد نیاز برای صدور پروانه تأسیس گلخانه های گل و گیاهان زینتی
1- درخواست کتبی متقاضی
2- اصل فرم خلاصه طرح احداث گلخانه که به دقت و کامل با توجه به راهنمای تکمیل فرم طرح گلخانه، کامل امضاء شده و به تأیید کارشناس باغبانی شهرستان رسیده باشد.
3- تصویر مدارک مالکیت زمین که باید یکی از موارد زیر باشد :
3-1- تصویر سند رسمی که بنام متقاضی باشد و یا قولنامه محضری و یا عادی که در قولنامه عادی می بایستی مساحت زمین به صورت مترمربع مشخص شده باشد و امضای خریدار و فروشنده در ذیل آن درج و نهایتاً توسط شورای اسلامی محل مهر و امضاء و تأیید گردد.
3-2- اجاره نامه حتی الامکان بصورت محضری باشد و در اجاره نامه عادی می بایستی مشخصات کامل مستأجر و مؤجر ذکر و مساحت زمین به متر مربع مشخص و حداقل زمان اجاره می بایستی 5 سال تمام باشد و در ذیل آن امضای مستأجر و مؤجر درج و شورای اسلامی محل نیز آن را با مهر و امضاء تأیید نماید. ضمناً تصویر سند و یا قولنامه مالک زمین باید پیوست اجاره نامه باشد و در زمینهای اجاره ای امکان هیچگونه ساخت و سازی توسط مستآجر وجود ندارد.
تذکر: زمینهای اجاره ای باید حتی الامکان دارای سند رسمی باشد.
4- تصویر مدارک مربوط به نحوه تأمین آب مورد نیاز طرح که باید یکی از موارد زیر باشد :
4-1- چاه : تصویر پروانه بهره برداری چاه که توسط کارشناس شهرستان تأیید و میزان حق آبه بصورت گردش ساعت در روز در آن به همراه مشخصات کامل متقاضی در ذیل آن درج و به تأیید شورای اسلامی محل رسیده باشد چنانچه پروانه بنام خود متقاضی باشد لزومی به تأیید شورای اسلامی محل نمی باشد.
تذکر 1 : اعتبار پروانه چاه به روز باشد.
تذکر 2 : چنانچه میزان حق آبه در قولنامه زمین مشخص شده باشد نام صاحب پروانه و شماره آن در قولنامه درج و تصویر پروانه چاه پیوست شود.
4-2- قنات یا چشمه : ارائه گواهی میزان حق آبه که به تأیید شورای اسلامی محل رسیده باشد.
4-3- کانال یا رودخانه : ارائه مدرک اجازه برداشت آب از کانال یا رودخانه از مراجع ذیربط .
تذکر : در مورد زمینهای اجاره ای میزان حق آبه نیز یا در اجاره نامه زمین و یا بصورت گواهی معتبر و مجزا ارائه و مدت آن با مدت اجاره زمین برابر باشد و مدرک مالکیت مؤجر نیز ارائه گردد.
5- نتیجه آزمون آب و خاک از شرکت های معتبر (نمونه برداری آب و خاک باید با نظارت کارشناس باغبانی شهرستان انجام و به آزمایشگاه ارسال گردد)
6- نقشه زمین و سازه گلخانه که در آن ارتفاع، عرض، و طول، ترکیب گلخانه و وضعیت هندسی، فیزیکی سازه به شرح زیر کاملاً مشخص باشد.
6-1- نمایی از بالا که موقعیت ستونهای گلخانه و فواصل آن را از یکدیگر مشخص می کند.
6-2- نمایی از روبرو و کنار گلخانه که ارتفاع پایه و کمان ها را مشخص می کند حداقل ارتفاع از زمین تا اوج کمان باید 5 متر باشد.
6-3- نمایی از موقعیت کل زمین که جهت شمال در آن مشخص و محل احداث گلخا نه ها، انبار، اطاق کارگری ، استخر ، ساختمانها و تأسیسات و .... به همراه متراژ آن مشخص و طول و عرض کل زمین نیز در آن درج گردد.
7- کپی مدارک تحصیلی کارشناس ناظر گلخانه با تأیید سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و برای افرادی که مالک گلخانه، خود کارشناس کشاورزی است ارائه مدرک تحصیلی خود کارشناس که به تأیید سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی رسیده باشدارائه گردد.
8- تصویر شناسنامه متقاضی و یک قطعه عکس برای افراد حقیقی یا تصویر مدارک ثبت شرکت و آگهی تأسیس برای افراد حقوقی
9- اصل گزارش بازدید و اظهار نظر پیرامون اراضی مورد تقاضا (موضوع تبصره 4 الحاقی اصلاحیه قانون حفظ کاربری اراضی) که توسط مدیریت جهادکشاورزی شهرستان مربوطه تکمیل و امضاء شده باشد و کروکی دقیق محل با ابعاد مشخص و حدود اربعه با قید فاصله با جاده اصلی و فرعی و تأسیسات مجاور بانضمام نقشه 1:25000 که موقعیت زمین مورد نظر در آن جانمایی شده باشد و به تأیید کارشناس مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط رسیده باشد.
10- تعهدنامه محضری مبنی بر حفظ کاربری اراضی و رعایت اصول و ضوابط احداث گلخانه
11- اصل فرم بازدید محل احداث گلخانه (جهت صدور پروانه تأسیس) که در حین بازدید کارشناس شهرستان از محل اجرای طرح تکمیل شده باشد.
تذکر: در هنگام بازدید کارشناس شهرستان از موقعیت زمین، لزوم رعایت حریم جاده، خطوط انتقال برق، چاه ها، قنات ها، خطوط لوله گاز و آب و ... رعایت و در صورت لزوم از مراجع ذیربط استعلام گردد.

شرایط صدور پروانه تأسیس گلخانه های گل و گیاهان زینتی
1- کامل بودن کلیه مدارک مورد نیاز
2- حداقل سطح صدور پروانه تأسیس گلخانه گل و گیاهان زینتی 3000 متر مربع می باشد و برای سطح های کمتر از آن به هیچ عنوان پروانه تأسیس صادر نخواهد شد.
3- حداکثر 80% مساحت زمین بعنوان سطح گلخانه در نظر گرفته می شود در نتیجه حداقل سطح زمین مورد عمل4000 مترمربع می باشد که در آن 3000 مترمربع گلخانه احداث خواهد شد.
4- حداکثر EC آب مجاز برای گلخانه های گل رز، ژربرا، لیلیوم، آنتوریوم، آلسترومریا، و گیاهان آپارتمانی و گلهای مشابه 1000 میلی موس بر سانتی متر و برای گلخانه های گلهای فصلی نشایی، گـــل لیسیانتوس، آفتابگردان گلخانه ای و گلهای مشابه 1500 میلی موس بر سانتی متر می باشد.
5- زمین محل احداث گلخانه حتی الامکان باید به شبکه اصلی گاز و جاده های اصلی نزدیک باشد.
6- اعتبار پروانه تأسیس یکسال می باشد و پس از آن تا دو مرتبه هر بار به مدت 6 ماه قابل تمدید است.

مراحل صدور پروانه تأسیس گلخانه های گل و گیاهان زینتی
1- مراجعه متقاضی به مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط (واحد باغبانی) و ارائه درخواست کتبی و مدارک مورد نیاز
2- تکمیل فرم خلاصه طرح احداث گلخانه توسط متقاضی با راهنمایی کارشناس باغبانی مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط
3- بازدید کارشناس شهرستان از محل اجرای طرح و تکمیل فرم های بازدید محل احداث گلخانه و فرم بازدید و اظهار نظر موضوع تبصره 4 قانون حفظ کاربری اراضی و پس از تأیید، تکمیل پرونده متقاضی
4- ارسال مدارک با نامه به مدیریت باغبانی سازمان از طریق پست (در صورتی که نامه و مدارک توسط متقاضی به سازمان ارسال گردد لازم است کلیه صفحات مدارک پیوست نامه توسط کارشناس مدیریت جهادکشاورزی شهرستان امضاء و تأیید گردد)
5- بررسی و تأیید مدارک توسط واحد صدور پروانه تأسیس مدیریت باغبانی سازمان جهادکشاورزی و تکمیل نهایی پرونده (در صورت لزوم، کارشناس باغبانی سازمان از محل اجرای طرح بازدید خواهد نمود)
6- تکمیل و امضای فرم تعهدنامه توسط متقاضی
7- ارسال مدارک طرحهای بالای سطح 7000 مترمربع در همه شهرستانها و کلیه سطوح در شهرستانهای اصفهان، برخوارومیمه، خمینی شهر، فلاورجان، لنجان و مبارکه به کمیسیون موضوع تبصره 4 قانون حفظ کاربری اراضی جهت بررسی و تصویب سطوح مورد نیاز برای تغییر کاربری اراضی در طرح

مدارک مورد نیاز برای پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های گل و گیاهان زینتی
1- درخواست کتبی متقاضی
2- اصل پروانه تأسیس گلخانه گل و گیاهان زینتی
3- فرم بازدید طرحهای گلخانه (مشخصات طرح گلخانه) که توسط کارشناس باغبانی مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط تکمیل و امضاء شده باشد.
4- فتوکپی شناسنامه و یک قطعه عکس برای افراد حقیقی

شرایط صدور پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های گل و گیاهان زینتی
1- کامل بودن کلیه مدارک مورد نیاز
2- گلخانه مورد نظر باید طبق اصول و ضوابط فنی احداث شده باشد و جنس سازه گلخانه باید فلزی، پلاستیکی یا فلزی، شیشه ای باشد.
3- حداقل سطح صدور پروانه تولید و بهره برداری 3000 مترمربع می باشد.
4- برای گلخانه های چوبی یا گلخانه های با سطح کمتر از 3000 مترمربع (که امکان صدور پروانه تولید و بهره برداری برای آنها وجود ندارد) در صورت تأیید مدیریت جهادکشاورزی شهرستان و فراهم بودن دیگر شرایط تولید گلخانه ای گواهی تولید صادر خواهد شد.(جهت گلخانه های چوبی و گلخانه های تولید گل نشایی و آپارتمانی فرم بازدید طرح باید توسط شرکت تعاونی تولیدکنندگان گل و گیاهان زینتی استان اصفهان تکمیل و امضاء و مهر شده باشد.)
5- ارائه اصل پروانه تأسیس گلخانه و برای گلخانه هایی که بدون پروانه تأسیس اقدام به احداث گلخانه شده است پس از تأیید مدیریت جهادکشاورزی شهرستان و فراهم بودن دیگر شرایط تولید، امکان صدور پروانه تولید و بهره برداری گلخانه وجود خواهد داشت.
6- اعتبار پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های گل و گیاهان زینتی 2 سال بوده و پس از آن تا دو مرتبه هر بار به مدت 2 سال قابل تمدید است.

مراحل صدور پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های گل و گیاهان زینتی
1- مراجعه متقاضی به مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط (واحد باغبانی) و ارائه درخواست کتبی و مدارک مورد نیاز
2- ارائه اصل پروانه تأسیس گلخانه گل و گیاهان زینتی
3- بازدید کارشناس شهرستان از محل اجرای طرح و تکمیل فرم بازدید طرحهای گلخانه (مشخصات طرح) و در صورت تأیید، تکمیل پرونده متقاضی .(جهت گلخانه های چوبی و گلخانه های تولید گل نشایی و آپارتمانی فرم بازدید طرح باید توسط شرکت تعاونی تولیدکنندگان گل و گیاهان زینتی استان اصفهان تکمیل و امضاء و مهر شده باشد.)
4- ارسال مدارک همراه با نامه به مدیریت باغبانی سازمان جهادکشاورزی از طریق پست (در صورتی که نامه و مدارک توسط متقاضی به سازمان ارسال گردد لازم است کلیه صفحات مدارک پیوست نامه توسط کارشناس مدیریت جهادکشاورزی شهرستان امضاء و تأیید گردد)
5- هماهنگی متقاضی با کارشناس مدیریت باغبانی سازمان جهادکشاورزی جهت بازدید از گلخانه
6- پس از بازدید کارشناس استان از طرح و بررسی و تأیید مدارک، تکمیل نهایی پرونده انجام می شود.
7- در صورت تکمیل بودن مدارک و فراهم بودن همه شرایط، پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های گل و گیاهان زینتی صادر خواهد شد.
 

مدارک مورد نیاز برای صدور پروانه تأسیس گلخانه های سبزی وصیفی
1- درخواست کتبی متقاضی
2- اصل فرم خلاصه طرح احداث گلخانه که به دقت و کامل با توجه به راهنمای تکمیل فرم طرح گلخانه، کامل امضاء شده و به تأیید کارشناس باغبانی شهرستان رسیده باشد.
3- تصویر مدارک مالکیت زمین که باید یکی از موارد زیر باشد :
3-1- تصویر سند رسمی که بنام متقاضی باشد و یا قولنامه محضری و یا عادی که در قولنامه عادی می بایستی مساحت زمین به صورت مترمربع مشخص شده باشد و امضای خریدار و فروشنده در ذیل آن درج و نهایتاً توسط شورای اسلامی محل مهر و امضاء و تأیید گردد.
3-2- اجاره نامه حتی الامکان بصورت محضری باشد و در اجاره نامه عادی می بایستی مشخصات کامل مستأجر و مؤجر ذکر و مساحت زمین به متر مربع مشخص و حداقل زمان اجاره می بایستی 5 سال تمام باشد و در ذیل آن امضای مستأجر و مؤجر درج و شورای اسلامی محل نیز آن را با مهر و امضاء تأیید نماید. ضمناً تصویر سند و یا قولنامه مالک زمین باید پیوست اجاره نامه باشد و در زمینهای اجاره ای امکان هیچگونه ساخت و سازی توسط مستآجر وجود ندارد.
تذکر: زمینهای اجاره ای باید حتی الامکان دارای سند رسمی باشد.
4- تصویر مدارک مربوط به نحوه تأمین آب مورد نیاز طرح که باید یکی از موارد زیر باشد :
4-1- چاه : تصویر پروانه بهره برداری چاه که توسط کارشناس شهرستان تأیید و میزان حق آبه بصورت گردش ساعت در روز در آن به همراه مشخصات کامل متقاضی در ذیل آن درج و به تأیید شورای اسلامی محل رسیده باشد چنانچه پروانه بنام خود متقاضی باشد لزومی به تأیید شورای اسلامی محل نمی باشد.
تذکر 1 : اعتبار پروانه چاه به روز باشد.
تذکر 2 : چنانچه میزان حق آبه در قولنامه زمین مشخص شده باشد نام صاحب پروانه و شماره آن در قولنامه درج و تصویر پروانه چاه پیوست شود.
4-2- قنات یا چشمه : ارائه گواهی میزان حق آبه که به تأیید شورای اسلامی محل رسیده باشد.
4-3- کانال یا رودخانه : ارائه مدرک اجازه برداشت آب از کانال یا رودخانه از مراجع ذیربط .
تذکر : در مورد زمینهای اجاره ای میزان حق آبه نیز یا در اجاره نامه زمین و یا بصورت گواهی معتبر و مجزا ارائه و مدت آن با مدت اجاره زمین برابر باشد و مدرک مالکیت مؤجر نیز ارائه گردد.
5- نتیجه آزمون آب و خاک از شرکت های معتبر (نمونه برداری آب و خاک باید با نظارت کارشناس باغبانی شهرستان انجام و به آزمایشگاه ارسال گردد)
6- نقشه زمین و سازه گلخانه که در آن ارتفاع، عرض، و طول، ترکیب گلخانه و وضعیت هندسی، فیزیکی سازه به شرح زیر کاملاً مشخص باشد.
6-1- نمایی از بالا که موقعیت ستونهای گلخانه و فواصل آن را از یکدیگر مشخص می کند.
6-2- نمایی از روبرو و کنار گلخانه که ارتفاع پایه و کمان ها را مشخص می کند حداقل ارتفاع از زمین تا اوج کمان باید 5 متر باشد.
6-3- نمایی از موقعیت کل زمین که جهت شمال در آن مشخص و محل احداث گلخانه ها، انبار، اطاق کارگری ، استخر ، ساختمانها و تأسیسات و .... به همراه متراژ آن مشخص و طول و عرض کل زمین نیز در آن درج گردد.
7- کپی مدارک تحصیلی کارشناس ناظر گلخانه با تأیید سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی و برای افرادی که مالک گلخانه، خود کارشناس کشاورزی است، مدرک تحصیلی خود کارشناس که به تأیید سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی رسیده باشدارائه گردد.
8- تصویر شناسنامه متقاضی و یک قطعه عکس برای افراد حقیقی یا تصویر مدارک ثبت شرکت و آگهی تأسیس برای افراد حقوقی
9- اصل گزارش بازدید و اظهار نظر پیرامون اراضی مورد تقاضا (موضوع تبصره 4 الحاقی اصلاحیه قانون حفظ کاربری اراضی) که توسط مدیریت جهادکشاورزی شهرستان مربوطه تکمیل و امضاء شده باشد و کروکی دقیق محل با ابعاد مشخص و حدود اربعه با قید فاصله با جاده اصلی و فرعی و تأسیسات مجاور بانضمام نقشه 1:25000 که موقعیت زمین مورد نظر در آن جانمایی شده باشد و به تأیید کارشناس مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط رسیده باشد.
10- تعهدنامه محضری مبنی بر حفظ کاربری اراضی و رعایت اصول و ضوابط احداث گلخانه
11- اصل فرم بازدید محل احداث گلخانه (جهت صدور پروانه تأسیس) که در حین بازدید کارشناس شهرستان از محل اجرای طرح تکمیل شده باشد.
تذکر: در هنگام بازدید کارشناس شهرستان از موقعیت زمین، لزوم رعایت حریم جاده، خطوط انتقال برق، چاه ها، قنات ها، خطوط لوله گاز و آب و ... رعایت و در صورت لزوم از مراجع ذیربط استعلام گردد.

شرایط صدور پروانه تأسیس گلخانه های سبزی و صیفی
1- کامل بودن کلیه مدارک مورد نیاز
2- حداقل سطح صدور پروانه تأسیس گلخانه سبزی و صیفی 3000 متر مربع می باشد و برای سطح های کمتر از آن به هیچ عنوان پروانه تأسیس صادر نخواهد شد.
3- حداکثر 80% مساحت زمین بعنوان سطح گلخانه در نظر گرفته می شود در نتیجه حداقل سطح زمین مورد عمل4000 مترمربع می باشد که در آن 3000 مترمربع گلخانه احداث خواهد شد.
4- حداکثر EC آب مجاز برای گلخانه سبزی و صیفی 2000 میلی موس می باشد.
5- زمین محل احداث گلخانه حتی الامکان باید به شبکه اصلی گاز و جاده های اصلی نزدیک باشد.
6- اعتبار پروانه تأسیس یکسال می باشد و پس از آن تا دو مرتبه هر بار به مدت 6 ماه قابل تمدید است.

مراحل صدور پروانه تأسیس گلخانه های سبزی و صیفی
1- مراجعه متقاضی به مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط (واحد باغبانی) و ارائه درخواست کتبی و مدارک مورد نیاز
2- تکمیل فرم خلاصه طرح احداث گلخانه توسط متقاضی با راهنمایی کارشناس باغبانی مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط
3- بازدید کارشناس شهرستان از محل اجرای طرح و تکمیل فرم های بازدید محل احداث گلخانه و فرم بازدید و اظهار نظر موضوع تبصره 4 قانون حفظ کاربری اراضی و پس از تأیید، تکمیل پرونده متقاضی
4- ارسال مدارک با نامه به مدیریت باغبانی سازمان از طریق پست (در صورتی که نامه و مدارک توسط متقاضی به سازمان ارسال گردد لازم است کلیه صفحات مدارک پیوست نامه توسط کارشناس مدیریت جهادکشاورزی شهرستان امضاء و تأیید گردد)
5- بررسی و تأیید مدارک توسط واحد صدور پروانه تأسیس مدیریت باغبانی سازمان جهادکشاورزی و تکمیل نهایی پرونده (در صورت لزوم، کارشناس باغبانی سازمان از محل اجرای طرح بازدید خواهد نمود)
6- تکمیل و امضای فرم تعهدنامه توسط متقاضی
7- ارسال مدارک طرحهای بالای سطح 7000 مترمربع در همه شهرستانها و کلیه سطوح در شهرستانهای اصفهان، برخوارومیمه، خمینی شهر، فلاورجان، لنجان و مبارکه به کمیسیون موضوع تبصره 4 قانون حفظ کاربری اراضی جهت بررسی و تصویب سطوح مورد نیاز برای تغییر کاربری اراضی در طرح


مدارک مورد نیاز برای پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های سبزی و صیفی
1- درخواست کتبی متقاضی
2- اصل پروانه تأسیس گلخانه سبزی و صیفی
3- فرم بازدید طرحهای گلخانه (مشخصات طرح گلخانه) که توسط کارشناس باغبانی مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط تکمیل و امضاء شده باشد.
4- فتوکپی شناسنامه و یک قطعه عکس برای افراد حقیقی

شرایط صدور پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های سبزی و صیفی
1- کامل بودن کلیه مدارک مورد نیاز
2- گلخانه مورد نظر باید طبق اصول و ضوابط فنی احداث شده باشد و جنس سازه گلخانه باید فلزی، پلاستیکی یا فلزی، شیشه ای باشد.
3- حداقل سطح صدور پروانه تولید و بهره برداری 3000 مترمربع می باشد.
4- برای گلخانه های چوبی یا گلخانه های با سطح کمتر از 3000 مترمربع (که امکان صدور پروانه تولید و بهره برداری برای آنها وجود ندارد) در صورت تأیید مدیریت جهادکشاورزی شهرستان و فراهم بودن دیگر شرایط تولید گلخانه ای گواهی تولید صادر خواهد شد.
5- ارائه اصل پروانه تأسیس گلخانه و برای گلخانه هایی که بدون پروانه تأسیس اقدام به احداث گلخانه شده است پس از ارسال مدارک مورد نیاز مالکیت (آب، زمین، آنالیز آب و ...) و تأیید مدیریت جهادکشاورزی شهرستان و فراهم بودن دیگر شرایط تولید، امکان صدور پروانه تولید و بهره برداری گلخانه وجود خواهد داشت.
6- اعتبار پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های سبزی و صیفی 2 سال بوده و پس از آن تا دو مرتبه هر بار به مدت 2 سال قابل تمدید است.

مراحل صدور پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های سبزی و صیفی
1- مراجعه متقاضی به مدیریت جهادکشاورزی شهرستان ذیربط (واحد باغبانی) و ارائه درخواست کتبی و مدارک مورد نیاز
2- ارائه اصل پروانه تأسیس گلخانه سبزی و صیفی
3- بازدید کارشناس شهرستان از محل اجرای طرح و تکمیل فرم بازدید طرحهای گلخانه (مشخصات طرح) و در صورت تأیید، تکمیل پرونده متقاضی
4- ارسال مدارک همراه با نامه به مدیریت باغبانی سازمان جهادکشاورزی از طریق پست (در صورتی که نامه و مدارک توسط متقاضی به سازمان ارسال گردد لازم است کلیه صفحات مدارک پیوست نامه توسط کارشناس مدیریت جهادکشاورزی شهرستان امضاء و تأیید گردد)
5- هماهنگی متقاضی با کارشناس مدیریت باغبانی سازمان جهادکشاورزی جهت بازدید از گلخانه
6- پس از بازدید کارشناس استان از طرح و بررسی و تأیید مدارک، تکمیل نهایی پرونده انجام می شود.
7- در صورت تکمیل بودن مدارک و فراهم بودن همه شرایط، پروانه تولید و بهره برداری گلخانه های سبزی و صیفی صادر خواهد شد.

11- چگونگی استفاده از تسهیلات بانکی برای احداث گلخانه

صدور پروانه تأسیس گلخانه هیچگونه تعهدی برای سازمان جهادکشاورزی از لحاظ پرداخت تسهیلات ایجاد نمی نماید ولی در صورت وجود اعتبار لازم متقاضیان از طریق مدیریت طرح وبرنامه سازمان به بانک عامل جهت دریافت وام معرفی میگردند که مهمترین شرط برای پرداخت تسهیلات تأمین وثیقه های لازم برای ارائه به بانک می باشد که معمولاً میزان وثیقه 5/1 برابر میزان تسهیلات پرداختی به اضافه سود و کارمزد آن می باشد که لازم است متقاضیان قبل از هر گونه اقدام جهت دریافت تسهیلات وثیقه های لازم را تأمین نمایند.

کشت گلخانه‌ای گوجه فرنگی

مقدمه

گوجه فرنگی از جمله صیفی‌جاتی است که به دلایل فراوان کشت آن قابل صرفه است. زیرا این محصول در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و آنجا که به صورت اصلی وجود ندارد به صورت رب گوجه باعث خوشمزگی غذا می‌شود. به همین دلیل است که در کشت گوجه فرنگی واریته‌هایی در نظر گرفته شده است که دقیقا با شرایط مصرف گوجه فرنگی مطابق است.

گوجه فرنگی ریز در اندازه‌های ۵ تا ۲۰ گرمی و همینطور گوجه فرنگی‌هایی با اوزان تا ۲۵۰ گرم تولید شده است که به خاطر استفاده از تکنیکهای جدید علاوه بر مقاومت بالا در برابر بسیاری از ویروسها و بیماریها استعداد دوام و تازگی را تا مدت طولانی دارا می‌باشد. شایان ذکر است که علاوه بر تنوع شکل و اندازه رنگهای زرد و نارنجی به کمک گوجه فرنگی‌های قرمز آمده است.

انواع کشت گوجه فرنگی

حال که تصمیم گرفته‌اید در گلخانه خود بذر گوجه فرنگی را کشت کنید قبل از هر چیز باید بدانید چه نوع بذری را انتخاب و تهیه نمائید. بذر گوجه فرنگی را بر اساس نحوه مصرف آن می‌توان تقسیم بندی نمود زیرا این میوه را به صورت تازه خوری ، رب ، سس یا کنسرو می‌توان مصرف نمود. به همین منظور اولین تقسیم بندی بر اساس تازه خوری و صنعتی می‌باشد. در حال حاضر در ایران برای کشت گوجه فرنگی در گلخانه تنها از ارقام تازه خوری استفاده می‌شود.

دومین تقسیم بندی بر اساس همرسی استوار است. که به سه دسته همرس ، غیر همرس و بینابین تقسیم می‌شود. معمولا در گلخانه‌های ایران از واریته‌های غیر همرس در برداشتهای طولانی مدت و از واریته بینابین در مناطقی که مدت برداشت کوتاه‌تر است استفاده می‌شود. سومین تقسیم بندی بر اساس وزن میوه است. امروزه برای مصرف تازه خوری گوجه فرنگی از گوجه چری با وزن ۵ تا ۲۰ گرم تا گوجه‌هایی به وزن ۲۵۰ گرم استفاده می‌شود. ناگفته نماند که هر چه وزن گوجه فرنگی سنگین‌تر باشد مدت بیشتری برای رسیدن به باردهی نیاز دارد.

مثلا گوجه چری که حدود ۵ تا ۲۰ گرم است پس از نشاء حدود ۶۰ روز برای برداشت محصول نیاز دارد. به تازگی در بازار تولید واریته‌های دیگری پا نهاده است که کلاستر نام دارد. اصولا چیدن میوه به صورت خوشه‌ای به اصطلاح کلاستر خوانده می‌شود. با پیشرفت تکنولوژی در تولید بذر واریته‌هایی به بازار معرفی شده است که در برابر نماتد یا ویروسهایی که در منطقه‌ای فعال هستند مقاومت داشته و می‌توان با توجه به مشکلات موجود ارقام مورد نظر را انتخاب نمود.

طول دوره جوانه زنی

طول دوره جوانه زنی تا ظهور برگهای لپه‌ای در سطح خاک معمولا ۶ روز است و از ۴ تا ۶ هفته نشاء آماده انتقال به زمین اصلی است. برای اینکه بذر گوجه فرنگی بتواند به خوبی جوانه زده و رشد نماید تا زمان رشد مطلوب بوته بهتر است آن را در محل خزانه نگهداری نمود که هم در استفاده از امکانات گلخانه بتوان صرفه جویی کرد و هم گیاه بتواند در ابتدا رشد خوبی داشته باشد.

به همین منظور قسمتی از گلخانه را برای گلدانهای نشاء در نظر گرفته و یا محلی را برای خزانه انتخاب می‌کنیم انتخاب گلدان مناسب که حجم ریشه درون آن به خوبی فعالیت کند حائز اهمیت است. دما رطوبت نور فاصله بوته‌ها نقش مهمی در رشد یک گیاه سالم در خزانه را دارد. برای مثال سطحی برابر ۱۰×۱۰ سانتی متر برای هر بوته باید در نظر گرفت. ضمنا باید از محلهایی استفاده کرد که کاملا ضد عفونی شده و آفات و بیماریها در محل نشاء موجود نباشد.

دمای مناسب

بهترین دما برای جوانه زنی ۳۰ درجه سانتیگراد می‌باشد و بعد از جوانه زنی دما را تا ۲۴ درجه در مواقع روز و ۱۸ درجه در هنگام شب تقلیل می‌دهیم. با توجه به اینکه بیشترین فعالیت ریشه‌ها در عمق ۳۰ سانتیمتری خاک می‌باشد قبل از انتقال نشاء‌های گوجه فرنگی به زمین اصلی باید بسترهای مناسب که تا عمق ۸۰ سانتیمتری قابلیت نفوذ ریشه را داشته باشد محیا نمود.

در این صورت باید علفهای هرز را پیش از انتقال نشاء حذف و پاکسازی نمود و بخصوص از دو گیاه سس و گل جالیز نباید غافل گردید که این دو مشکلات فراوانی را برای گیاه ایجاد می‌نمایند. بهتر است با رویت سس یا گل جالیز آنها را از کنار بوته جدا کرده و پاکسازی نمود آنگاه مواد آلی و کودهای شیمیایی را در اندازه مناسب و با راهنمایی آزمایشگاههای خاک شناسی تدارک دیده و استفاده نمود. بهترین Ph برای گوجه فرنگی 5.5 تا 6.8 می‌باشد.

هرس

هرس به منظور ایجاد تعادل بین رشد بوته شاخ و برگ و مقدار ریشه و میوه است. به همین منظور بوته گوجه فرنگی را تا زمانی که به ۳۰ سانتیمتری نرسیده است هرس نمی‌کنیم و اجازه می‌دهیم رشد خود را انجام دهد زمانی که ارتفاع بوته به ۳۰ سانتیمتری رسید اولین هرس را انجام می‌دهیم. این هرس شامل حذف گلها و شاخه‌های فرعی است. پس از انجام این مرحله هرس در تمام طول رشد بوته تمام شاخه‌های فرعی را حذف می‌کنیم و در کشتهای کوتاه مدت بعد از رسیدن بوته به ارتفاع ۳۰ سانتیمتری بوته را به صورت دو شاخه به نخهای مهار می‌بندیم. با انجام این کار دیگر نیازی به پایین کشی بوته نیست. بر اساس تجارب کیفیت و میزان محصول بوته‌ای که پایین کشیده شده است بهتر و بیشتر است.

بدیهی است پس از رسیدن این دو شاخه به ارتفاع مفید گلخانه جوانه انتهایی آن را حذف می‌کنیم تا گلهای موجود در بوته به میوه تبدیل شود. پس از برداشت محصول این بوته‌ها از گلخانه حذف شده و زمین برای کشت بعدی آماده می‌شود. البته کشاورزان با تجربه جهت همسان کردن اندازه میوه‌ها بر اساس بضاعت گیاه و نوع واریته گلها و یا میوه‌های اضافی بر روی خوشه را هرس می‌کنند و به تعداد مشخصی از گلها اجازه می‌دهند تا به میوه برسند. گوجه فرنگی گیاهی است اتوگارد که معمولا قبل از باز شدن گل تلقیح گل صورت گرفته است. به همین دلیل به ندرت می‌توان در شرایط خاص تلقیح خارجی را در آن مشاهده نمود.

تلقیح

در فضای گلخانه هیچ گونه عامل محرکی مانند باد و یا حشرات برای تلقیح وجود ندارد برای رفع این مشکل می‌توان به چند طریق عمل کرد. اول استفاده از زنبورهای مخصوص که عمر آنها فقط یک فصل است و عمل لقاح را باعث می‌گردد. دوم استفاده از ویبراتورهای برقی است که در هر دو یا سه روز یکبار با لرزش خوشه‌ها عمل لقاح را صورت می‌دهد. راه سوم این است که می‌توان در کشت زمستانه از هرمن تلقیح کننده استفاده نمود. و بالاخره راه چهارم این است که با ایجاد شک در سیمهای مهار و یا ضربه مستقیم بر روی گلها باعث گرده افشانی یا در نهایت عمل تلقیح گردیم. نکته حائز اهمیت در عمل تلقیح گلهای بوته گوجه فرنگی دمای موجود در گلخانه می‌باشد که باید بین ۲۰ تا ۲۵ درجه بوده و رطوبت آن نیز کم باشد.

زمان تلقیح

بهترین زمان برای این کار بین ساعات ۱۱ تا ۲ بعد از ظهر می‌باشد که فضای گلخانه از رطوبت کمتر و دمای بیشتری برخوردار است به همین خاطر امکان تلقیح در دمای ۲۸ تا ۳۰ درجه کاهش می‌یابد و در دمای ۱۳ تا ۱۵ درجه امکان تلقیح وجود ندارد و عدم تلقیح گل ریزش گل را در پی خواهد داشت. به هر حال پس از تلقیح گل میوه بین ۱۸ تا ۳۵ روز زمان لازم دارد تا قابل برداشت باشد. و حالا بوته گوجه فرنگی به زمان ثمر دهی خود رسیده و در این مرحله باید به گونه‌ای برخورد نمود که حداکثر برداشت را کسب کرد.

زمانی که برگهای نزدیک به هر خوشه میوه چیده می‌شود میوه امکان بهتری برای رنگ گیری پیدا می‌کند. نکته قابل ذکر دیگر اینکه بدیهی است ۵۰ درصد خوشه میوه رنگ بگیرد و ۵۰ درصد دیگر از حالت سبز بودن تغییر رنگ داده و رفته رفته قرمز خواهد شد. بنابراین در صورتی که نیمی از خوشه واریته کلاستر به رنگ نهایی در آمده باشد می‌توان ان را چید و به بازار عرضه نمود. چنانچه مسافت مزرعه تا بازار کم باشد و نیمه سبز خوشه فرصت رنگ پذیری نداشته باشد می‌توان از محلی که دمای آن گرمای مناسبی جهت تغییر رنگ گوجه دارد استفاده نمود. در صورتی که واریته‌ها به صورت کلاستر و یا همرس نباشد بهتر است گوجه‌های رسیده را در زمان خاص خود برداشت کرد. مسلما اندازه گوجه فرنگی هر چقدر درشت‌تر باشد زمان تبدیل گل به میوه و رسیدن آن هم طولانی‌تر خواهد بود.

امروزه بسیاری از کشاورزان به خاطر تقاضای مناسب مصرف کننده تمایل زیادی به کشت گوجه‌های چری دارند و این به دلیل میزان باردهی فراوان رنگهای قرمز صورتی و زرد و شکلهای مختلف آن است که باعث قیمت بالای این واریته شده است. زمانی که بوته‌ها به سقف مفید گلخانه می‌رسند لازم است برگهای پائین را هرس نمود و اگر نخها به صورت قرقره‌ای به سیم آویزان است می‌توان با باز کردن ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر از نخ قرقره در یک جهت نخها را روی سیم حرکت داده که این عمل باعث می‌شود ساقه از پائین روی بستر و یا شاسیهای مخصوص قرار گیرد و انتهای بوته در فاصله ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتری سقف مفید گلخانه برسد. این روش به کشت دراز مدت مربوط می‌شود.

کشت خیار گلخانه ای

نحوه کشت :
پس از انتخاب بذر باید فکر نحوه کشت باشیم به طور کلی در مقابل ما دو راه برای کشت بذر قرار دارد. یکی کشت مستقیم و کشت به صورت خزانه که از این دو راه به خاطر صرفه جویی در استفاده از امکانات گلخانه ای و مراقبت بیشتر و بهتر تا جوانه زدن٬ بهتر است از کشت در خزانه بهره گیری کرد. برای کشت مستقیم زمین باید رطوبت کافی داشته و به اصطلاح گاورو باشد و بهتر است زیر و روی بذر به مقدار مورد نیاز بیته موس ریخته شود.

بهترین خاک برای کشت در گلدانهای نشاء ماده ای طبیعی به نام بیته موس می باشد که در بازار انواع خارجی و ایرانی آن یافت می شود.اگر محل قرار گرفتن سینی نشاء دارای ۳۰ درجه سانتی گراد حرارت بوده و نور و رطوبت کافی وجود داشته باشد پس از ۵ تا ۷ روز بذر جوانه می زند و چنانچه شرایط مناسب نبوده و عوامل نور و گرما و رطوبت به صورت دلخواه نباشد اولا در زمان جوانه زنی تاخیر ایجاد می شود و ثانیا در جریان رشد گیاه نیز اختلالاتی پدیدار خواهد شد. توصیه می شود این نوع بذرها را به علت گرانی آنها ۲۴ ساعت قبل از کاشت در زمین و یا گلدان در یک پارچه نخی و یا پنبه ای در دمای ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری کرد. باید دقت کرد قبل از این کار بذرها ابتدا در آب ولرم خیسانده شوند از طرفی باید مراقبت های لازم را به عمل آورد تا گیاه جوان بدون آفت و بیماری به زمین منتقل شود.

انتقال نشاء به زمین اصلی :
وقتی بذرها سبز شدند و رشد کافی نمودند باید آنها را به زمین گلخانه منتقل کنیم.بدین منظور حفره هایی که با فاصله معین و بر اساس تراکم بوته در متر مربع محاسبه شده است بر روی بسترها تعبیه می کنیم که دقیقا به اندازه حجم خاک گلدانهای سینی نشاءمی باشد. آنگاه با احتیاط کامل نشاء را همراه با خاک گلدان از گلدانها جدا کرده و در حفره ها قرار می دهیم.در اینجا باید مراقب باشیم تا به ریشه ها آسیبی وارد نیاید. بعد از انتقال نشاء به زمین آبیاری را شروع می کنیم . به یاد داشته باشیم مدت قرار گرفتن نشاء در گلدان نباید از حد معمول کند زیرا در این صورت است که ریشه به علت حجم کم خاک دچار مشکل شده و از رشد طبیعی باز می ماند و در نتیجه گیاه از ابتدا ضعیف خواهد بود و پس از آن هم رشد درستی نخواهد داشت.

تراکم بوته ها :
به منظور دستیابی به بیشترین برداشت محصول از متر مربع تراکم بوته ها حائز اهمیت است.بعضی از کشاورزان و گلخانه داران بر این باورند که اگر تعداد بوته در واحد سطح بیشتر باشد محصول بیشتری می توانند برداشت کنند.بر اساس تجارب بدست آمده در گلخانه های خاکی برای واریته های موجود تراکمی برابر با ۷/۱ تا ۳ بوته٬ بنابر تجربه شخصی فصل کاشت و نوع واریته از نظر کوچکی و بزرگی برگ در نظر می گیرند که در این مورد می توان از کشاورزان با تجربه و کارشناسان مربوطه کمک گرفت. ناگفته نماند که این کار دلایل فنی و مهمی دارد که از جمله می توان میزان نوردهی و جذب مواد مغذی خاک در فصول سرد را نام برد.پس به خاطر اینکه بوته ها از نور کافی برخوردار بوده و رشد مناسبی داشته باشند باید به گونه ای کاشت شوند که به روی یک دیگر کمتر سایه بیاندازند و به عبارتی دیگر موجب جلوگیری از تابش نور کافی به گیاه نشوند از طرفی در فصول سرد میزان غذا رسانی خاک به ریشه کمتر می شود و اگر تراکم هم در چنین وضعیتی زیاد باشد طبیعی است که به ریشه مواد کافی نخواهد رسید

آبیاری اولیه :
برای آبیاری گلخانه بهتر است از سیستم تحت فشار به صورت قطره ای استفاده کنیم.در این روش که بهترین نوع آن استفاده از نوارهای آبیاری است که از حدر رفتن آب جلوگیری می کند. بر اساس برنامه ای منظم به آبیاری گیاه خواهیم پرداخت زیرا آبیاری به صورت سنتی ضمن بالا بردن مصرف آب و همچنین رطوبت گلخانه مواد غذایی در خاک را شسته و دسترسی ریشه را به این مواد کم کرده.شایان ذکر است که آبیاری گیاه بر اساس سن گیاه بافت خاک و زمان مصرف متفاوت است. برای مثال می توان گفت که خاک در زمستان به آب کمتری نیازمند است تا در فصل تابستان ولی در هر صورت باید به طور یکنواخت و دوره های منظم آبیاری کرد و مسلما در خاک های سبک مقدار آبیاری کمتر و فاصله زمانی بین آن نیز کمتر خواهد بود. توصیه می شود در هنگام آبیاری زمین را برای مدت طولانی به حالت اشباع قرار ندهیم و حتما رطوبت ۲۵ درصدی را در فاصله دو آبیاری رعایت نمایید به عبارت دیگر برای تناوب آبیاری٬ زمانی اقدام به آبیاری نمایید که رطوبت خاک به ۲۵٪ رسیده باشد ضمنا این را هم بدانید که گیاه خیار در زمانی که به گلدهی می رسد نیاز بیشتری به آب دارد.

برخی از کشاورزان معتقدند بعد از اینکه گیاه جوان ۴ برگ حقیقی خود را کامل کرد باید یک دوره تشنگی به گیاه داد.چون اعتقاد دارند ریشه گیاه در حالت تشنگی به طور طبیعی به دنبال یافتن آب به عمق خاک نفوذ می کند و این حرکت ریشه باعث افزایش حجم ریشه می شود. به هر حال گیاه پس از دوره تشنگی و آبیاری پس از آن رشد سریعی خواهد داشت. در زمان رشد بوته باید نخهای گلخانه را آماده کرده و بر فراز بوته ها به سیم های مهار در فضای سقف گلخانه متصل نمود تا در هنگام رشد سریع بوته ها به طور منظم به دور نخ ها بسته شود برای بستن بوته ها به دور نخ ها روش های مختلفی وجود دارد می توان پائین نخ ها را به سیم مهار در پائین گیاه بست و یا اینکه نخ اضافه را به دور قرقره های سیمی پیچانده و بر روی سیم مهار قرار داد و یا اینکه به وسیله کلیپس های مخصوص که به اندازه قطر ساقه گیاه است و به انتهای نخ ها بسته می شود ارتباط ساقه و نخ را بدون گره زدن به گیاه برقرار نمود شایان ذکر است که نباید در مرحله نخ کشی بی توجهی نمود زیرا غفلت در این کار باعث شکستن ساقه گیاه می شود و سبب آسیب جدی به گیاه خواهد شد

آبیاری :
آبیاری گلخانه برای خاک های سبک می تواند به روش نشتی باشد یعنی با ایجاد جوی و پشته آبیاری صورت می گیرد. در صورت استفاده از سیستم های قطره ای که با لوله های مخصوص صورت می گیرد نیازمند یک محاسبه دقیق هستیم زیرا معمولا وسط خط لوله از فشار آب کمتری برخوردار است و به این علت آبیاری به صورت یکنواخت انجام نمی شود.آبیاری قطره ای باید به صورتی باشد که پیازرطوبتی بین دو قطره چکان به یکدیگر متصل شود . همانطور که می دانید روزانه مقدار معینی اب زمین تبخیر می شود که باید در موقع مناسب تامین گردد.در صورتی که نسبت به آب یک منطقه مشکوک باشیم با آزمایش آب تصمیم نهایی را اتخاذ می کنیم مقادیر مجاز ec در آب براساس میلی موس تامین می شود ec کمتر از ۱ بسیار خوب ec بین ۱ تا۲ مناسب و ec ۲ تا ۳ کمی زیاد ec ۳ تا ۴ زیاد و ec بالاتر از ۴ بسیار زیاد غیر قابل قبول می باشد.

هرس اولیه :
در بته خیار تا زمانی که ارتفاع گیاه به ۳۰ سانتی متر نرسیده هیچگونه هرسی را انجام نمی دهیم . اما پس از اینکه بوته به ارتفاع ۳۰ سانتی متری رسید شاخه های فرعی و میوه و گلهای آن را به تدریج حذف می کنیم. با این کار به گیاه اجازه می دهیم که تمام انرژی تولیدی توسط گیاه صرف رشد ساقه و برگهای اولیه شود و بدین وسیله گیاه قوی و شاداب باشد از ارتفاع ۳۰ سانتی متر به بعد شاخه های فرعی را حذف کنیم ولی با توجه به فصل کاشت و نظر برخی کارشناسان و کشاورزان با سابقه برخی به شاخه های فرعی اجازه می دهند رشد نمایند و بر اساس واریته و فصل کاشت طول شاخه های فرعی را تنظیم می کنند. قابل ذکر است که در فصل بهار جوانه انتهایی شاخه های فرعی را بعد از ظهور برگ پنجم حذف می کنند به یاد داشته باشید که هرس اولیه گیاه تاثیر مستقیم و بسیار خوبی در رشد و بار دهی بوته خواهد داشت البته مشروط بر اینکه به طور صحیح و اصولی انجام گیرد.

برداشت محصول :
از مواردی که باید در انجام آن دقت بسیاری کرد تا آسیبی به گیاه وارد نشود نحوه چیدن خیار از بوته است که به دلایلی با اهمیت است شیوه اصولی و صحیح چیدن خیار از بوته این است که آن را به سمت بالا کشیده تا بدین وسیله از ساقه جدا شود این عمل باعث می شود که بقایا یا دنباله میوه بر روی ساقه باقی نماند زیرا باقی ماندن این قسمت بر روی ساقه باعث پوسیدگی ساقه می شود و از طرفی دنباله میوه علاوه بر اینکه وزن میوه را سنگین تر می کند باعث جلوگیری از نرم شدن سریع میوه هم می شود امروزه در اکثر گلخانه ها دیده می شود که خیار را به وسیله قیچی از شاخه جدا می کنند این کار زمانی می تواند مشکل آفرین باشد که قیچی آلوده به بیماریهای قارچی و ویروسی خاصی باشد. در این حالت امکان انتقال بیماری از یک بوته به بوته دیگر زیاد است. بد نیست بدانید به تازگی دستگاهی اختراع شده است که به وسیله اشعه می تواند میوه را از ساقه جدا کند.ولی تا زمانی که دسترسی به این وسائل امکان پذیر باشد بهتر است حتاالمقدور میوه با دستکش چیده شود ضمنا از ابزارهایی استفاده کنید که اطمینان داشته باشید آلوده نیستند.

پائین کشی بوته ها :
زمانی که بوته ها به سقف مفید گلخانه می رسند باید پائین کشیده شوند.نکته ای که در این دوره حائز اهمیت است هرس برگهای فرسوده تر و پیر تر در طول دوره برداشت است.به طوری که هنگام پائین کشیدن بوته برگهای پائینی ضمن اینکه عمر خود را سپری کرده اند تعداد کمی نیز برای هرس کردن باقی مانده باشد. باید همواره به یاد داشته باشید که هرس برگهای فرسوده در هر نوبت نباید بیش از ۳ برگ در بوته باشد و حداقل ۱۸ تا ۲۵ برگ روی بوته باقی بماند. هرس برگ های فرسوده باید در طول دوره و به تناوب انجام گیرد که در هنگام پائین کشی مشکلی پیش نیاید و ضمنا متوجه باشیم برگهایی که هرس می کنیم نباید از تعداد برگهای تولید شده بیش تر باشد. به هر حال بعد از هرس برگ های مسن تر و رسیدن بوته به سقف٬ ۳ روش برای هرس بوته خیار مرسوم است.

اول اینکه با حذف برگهای پائینی و شل کردن نخ ها از قرقره که به سیم مهار متصل است ساقه را به صورت گرد در روی زمین قرار داده البته گاهی ساقه ها به جای اینکه روی زمین قرار گیرند بر روی شاسی های مخصوصی که با فاصله ۵۰ سانتی متر تعبیه شده اند قرار می گیرند. زمانی که بوته به انتها می رسد به دو شاخه فرعی اجازه می دهیم که رشد خود را ادامه دهند و دوباره به سمت پائین حرکت کنند.این دو شاخه فرعی را مانند شاخه های اصلی در نظر می گیریم و پس از رشد این شاخه ها جوانه ای انتهایی شاخه اصلی را حذف می کنیم و سوم اگر در پایان فصل کشت با فرا رسیدن هوای گرم مصادف باشد می توان به جای پائین کشیدن بوته ها آن را بر روی سیم ها انداخته تا مانند سایبانی در گلخانه عمل کند در این حالت باید کاملا مراقب بود که بوته ها در موقع خم شدن شکسته نشوند و بعد ها دچار ضایعات و بیماری نگردند.

در مورد خیار چی میدونید؟
حتما با خودتون فکر میکنید که این گیاه از کجا اومده باید بگم که جواب این سوال هنوز مشخص نشده ولی احتمال داده میشه که بومی مناطق گرمسیری آسیا و افریقا باشه. خیار از جنس Cucumis و اسم علمی اون Cucumis sativus است. البته اینم بگم که این گیاه انواع زیادی داره. برگ ها یزرگ و پهنی داره یه نمونه از برگ این گیاه رو میتونید تو اون برگ هایی که تو مطلب بیماری های تیره کدوییان نوشتم ببینید. این گیاه یک پایه ی ولی گل های نر و مادش از هم جدا هستن. البته اینم بگم که ارقامی از این گیاه وجود داره که فقط گل های ماده تولید میکنه که به اونا میگن ماده زا. تا حالا راجع به بکر زایی چیزی شنیدید؟ گل های خیار گل هایی هستن که میتونن به روش بکرزایی هم تولید میوه کنن. البته منظور از بکرزایی در این گل اینه که بدون گرده افشانی هم میتونن میوه تولید کنن اخه ما تو بعضی جانوران هم بکرزایی داریم. تا حالا دید درختی رو که در عرض مدتی کوتاهی پر از شته شده؟ بعد حتما تعجب کردید و با خودتون فکر کردید که اخه این همه شته از کجا اومدن؟ اگه بدونید که شته ها حشراتین که از طریق بکرزایی هم میتونن تکثیر پیدا کنن اونوقت دیگه زیاد تعجب نمیکنید. از بحث خیار پرت نشیم.

تا حالا با خودتون فکر کردید که چرا ته خیار تلخه؟
ین تلخی بخاطر ماده ایه تو خیار که مزه تلخی داره به نام کوکوربتاسین. که اینم خودش چند نوعه بصورت مونوگلیکوزید و آگلیکون تو گیاه وجود داره.

. خارهای ریزی رو که روی میوه خیار هست میبینید؟ فکر میکنید چی باشه؟
تما فکر میکنید که نوعی بیماریه ویا اینکه آفتی به این گیاه حمله کرده و این میوه دیگه به درد نمیخوره در صورتیکه این طور نیست و این کاملا طبیعیه و وقتی که خیار میرسه این برآمدگی های روی میوه هم از بین میره

خیار از تیره ی کدوئیان با نام علمی Cucumis sativus و نام انگلیسی Cucumber است. این سبزی محصول فصل گرم است و گیاه جوان ان به یخبندان حساسند. مانگین درجه حرارت روزانه برای رشد خیار بن 18 تا 24 درجه سانتیگراد مناسبترین است. خیار دارای پتاسیم بالایی است و باعث حل و کاهش اسید اوریک بدن ( بدن انسان خاصیتی دارد که می تواند خود را با تغییرات وفق دهد و اگر تغییرات بیش از حد باشه باعث می شه که بعضی از رفتار های طبیعی بدن دچار تغییر بشه اینجا یه بحثی وجود داره به نام محیط اسیدی و محیط بازی یا همون قلیایی که در بعضی موارد فرضا در دستگاه گوارش ممکنه که محیط اسیدی بشه که در اصطلاح میگن که فرد ترش کرده که غذا هایی که می تونن محیط را اسیدی کنن میشه از مواد گوشتی نام برد و مواد گیاهی نیز بیشتر خاصیت قلیایی یا همون بازی دارند که میتونن محیط رو قلیایی کنن که در صورت وجود محیط اسیدی حالت اسیدی کاهش پیدا میکنه ) می شود و برای رماتیسم- یرقان- رفع خارش پوست- رفع سردرد- رفع گرفتگی بینی و خرد کردن سنگ کلیه مناسب است. جالب ست بدانید که میوه ی خیار بصورت نارس مصرف می شود .

بذر خیار در دمای 11 درجه سانتیگراد جوانه می زند. در مناطق سردسیر بعد از رفع سرما کاشت خیار انجام می شود. در مناطق جنوبی کشورمان در دو فصل بهار و پائیز این گیاه کاشته می شود. باید توجه داشت در مرحله ی گلدهی باید کود از انتها به گیاه داده شود تا میزان محصول افزایش یابد. اگر تنش رطوبتی به گیاه خیار داده شود میوه ها تلخ خواهد شد البته عوامل دیگری از قبیل نامظمی در میزان کود و آب و دما نیز باعث تلخی خواهد شد اما تلخی ته خیار طبیعی و به علت وجود ماده ای به نام کوکومرین می باشد. . خیار را تقریبا در هر خاکی م توان به خوبی پروراند. اما خاک خوب خاکی است که سبک دارای زهکشی خوب و مواد الی زیاد داشته باشد(fertile) . عده ای از خیار بدگویی کرده و اونو میوه ای بی فایده میدونن و فلسفه ی آنان این است که خیار علاوه بر اینکه ماده ی مفید قابل توجهی ندارد دیر هضم نیز می باشد. و جز ضرر سودی برای بدن ندارد. درست است که خیار مواد چربی و نشاسته ای و قندی کمی دارد اما دارای فوائدی نیز میباشد که نباید انها را دست کم گرفت. خوردن و بوئیدن و مالیدن گوشت خیار بر پیشانی برای رفع سردرد سودمنده و همچنین آمده که جوشانده ی پوست خیار یرقان را درمان می کند . آب خیار پیشاب آور بوده و برطرف کننده ی سنگ کلیه می باشد