برگ سبز -سایتی برای گیاهان دارویی و مدیریت کشاورزی
گیاهان دارویی کشت قارچ تراریوم و بونسای گیاهان اپارتمانی
برگ سبز -سایتی برای گیاهان دارویی و مدیریت کشاورزی
گیاهان دارویی کشت قارچ تراریوم و بونسای گیاهان اپارتمانیکشت بدون خاک گلهای آپارتمانی و سبزیجات در منازل و محیط های اداری
کشت بدون خاک گلهای آپارتمانی و سبزیجات در منازل و محیط های اداری
الف- نحوه کاشت: کاشت گیاه به چند صورت بذر، غده، ریشه، نهال و قلمه صورت می کیرد. برای این منظور ابتدا محل بستر کشت را که از پرلیت و یا ماسه و یا تواما پر شده با محلول غذایی بسیار رقیق و حتی با آب تنها کاملا خیس نموده آنگاه بذر را کاشته و روی آنها با همان مواد مصنوعی بستر 2 تا 3 سانتیمتر پوشانده می شود. اگر قرار است غده، ریشه، نهال یا قلمه کاشته شود محل آنها را کمی گود کرده تا براحتی در جای خود مستقر شود. آنگاه اطراف آن بمیزان 2 تا 3 سانتیمتر از مواد مصنوعی بستر پر می گردد. برای آبیاری بذر و یا نهالهای کاشته شده گلها می توان چند روزی آنها را تا استقرار کامل با آب تنها آبیاری نمود و همین شیوه را میتوان برای کاشت بذر و نهال سبزیجات بکار بست، با این تفاوت که با شروع رشد رویشی آنها بخصوص در مورد گیاهان نور پسند بایستی آوند کشت را در محلی مستقر نمود که از نظر تابش نور مشکلی نداشته باشد و حداقل نور مورد نیاز روزانه به گیاهان کاشته شده بتابد یا از نور مصنوعی استفاده گردد. در صورتیکه برای اغلب گلهای آپارتمانی بعلت عدم نیاز به نور مستقیم خورشید آوند کشت را می توان در سایه و هر نقطه مناسب از منزل نگهداری نمود.
برای تهیه انواع نشاء چون بصورت متراکم تهیه می گردد لازم است مسیر کاشت پیوسته و فواصل بین ردیف های کشت نیز کوتاهتر باشد. همچنین بستر ها را می توان بصورت ناودانی و به عرض و عمق 5 تا 10 سانتیمتر و طول دلخواه تهیه و فضای آنها را از پشم سنگ مخصوص کشت هیدروپنیک پر نمود، آنگاه بذر کاری کرد.همچنین می توان از مکعبهای فشرده شده پشم سنگ استفاده نمود که در این حالت در زمان انتقال نشاء مکعب ها همراه نشاء منتقل می گردند.
اینگونه مکعبها کوچک قابل جایگذاری در بستر های کاشت اصلی می باشند ولی از همین مکعب های پشم سنگ نوع بزرگتر و فشرده تر تهیه شده اند که اطراف و کف آنها با لفافهایی پوشیده شده و به عنوان بستر اصلی تا پایان رشد گیاه به تنهایی باقی می مانند.
ب- عملیات داشت:
1-تنظیم دور آبیاری: برای جذب عناصر غذایی توسط گیاه محیط ریشه بایستی همیشه مرطوب بوده و این رطوبت با مواد غذایی مورد نیاز گیاه همراه باشد. در اینصورت جمع آب و مواد غذایی بصورت محلول غذایی تهیه شده و به محیط ریشه ها منتقل می گردد. اینکه این محلول غذایی در چه دفعاتی به محیط ریشه برسد بستگی به روش تهیه بستر دارد.
در سیستم N.F.T محیط ریشه خالی و اطراف آن را صرفا هوا فرا گرفته و محلول غذایی همراه با اکسیژن لازم به عمق 3 تا 5 میلیمتر بطور مرتب از ناحیه انتهای ریشه ها عبور می کند در این روش چون نیاز به جریان دائم محلول غذایی هست و مراقبت های مکرر و هوا دهی ریشه ها ضروری می باشد، برای استفاده در منازل مناسب نبوده توصیه نمی گردد. برای کاهش زمان آبیاری و سر کشی ها و مراقبت های مکرر و اینکه بتوان آبیاری را دوره ای کرد و بوسیله دستگاه فرمان سیستم محلول رسانی را هوشمند نمود داخل بستر های کشت را از مواد مصنوعی (نگهدارنده) پر نموده و پس از کاشت گیاه آبیاری انجام می گیرد، مواد مصنوعی محلولهای غذایی را در خود جذب نمود و آنگاه بتدریج در اختیار ریشه قرار می دهند. در نتیجه تا زمان وجود رطوبت در محیط ریشه نیازی به آبیاری نمی باشد.
برای تنظیم دوره آبیاری در این روش ابتدا قبل از کاشت گیاه محیط ریشه ها را کاملا مرطوب نمود، آنگاه دور آبیاری بشرح زیر تنظیم می گردد:
برنامه شبکه آبرسانی را برای دو تا سه نوبت در روز و برای مدت یک تا سه نوبت در روز و برای مدت یک تا دو دقیقه به دستگاه فرمان منتقل نموده تا زمانی که بذور کاشته شده سبز گردد و یا نهالها و قلمه ها ریشه نماید، آنگاه برنامه آبیاری را مطابق با مراحل رشد گیاه که نیاز به محلول غذایی آن کم کم افزایش می یابد بتدریج به 2 تا 5 دقیقه در هر نوبت افزایش داده و دور آبیاری نیز از 3 تا 4 نوبت در روز منظور می گردد. این تغییرات معمولا برای سبزیجات هر دو تا سه هفته یکبار لازم است انجام گردد در صورتیکه برای پرورش گلها این تغییرات خیلی مورد نیاز نمی باشد.
برای تنظیم دور آبیاری عوامل دیگری نیز موثر است که در مبحث میزان مصرف محلولهای غذایی بدان اشاره گردید. نکته قابل ذکر در طول دوره آبیاری تجمع نمکها در محیط ریشه است که در اثر آن بتدریج EC محیط افزایش می یابد که با آب شویی رفع خواهد شد. البته هرچه دور آبیاری کوتاهتر و تعداد دفعات آن بیشتر شود تجمع نمک ها در محیط ریشه کمتر و EC محیط نیز بکندی افزایش می یابد. همچنین هر چه مسیر های کاشت اعم از لوله یا نیم لوله یا ناودانی طولانی تر باشد طبعا مواد پر شده داخل آنها زیادتر می شود که در این حالت نیاز به افزایش زمان آبیاری می باشد.
2- تنظیم شرایط اقلیمی: چنانچه محل نگهداری آوند کشت در فضای مسکونی و یا اداری باشد طبیعی است که این فضاها از نظر دما و رطوبت مطابق با نیاز انسانها است که خوشبختانه با نیاز پرورش گلها و برخی سبزیجات و تولید نشاء نیز تطابق دارد، لذا از این بابت مشکل چندانی وجود نخواهد داشت مگر تامین نور که بیشتر برای کاشت سبزیجات و تولید نشاء مورد نیاز است. که در این رابطه باید از هر امکان تابش نور در فضای محل استقرار آوند کشت استفاده کرد.
1-2.دما: معمولا دمای ایده آل محیط گیاهان بین 20 ال 25 درجه سانتی گراد می باشد. اگر این دما حداکثر 5 درجه کمتر یا بیشتر بشود مشکلی برای رشد گیاهی ایجاد نخواهد کرد، زیرا با توجه به دمای ایده آل مورد نیاز گیاهان ملاحضه می شود که این میزان دما برای اغلب گیاهان بالاخص گیاهان مورد نظر مناسب می باشد و ایجاد سیستم حرارتی در زمستان و یا سیستم خنک کنندگی در تابستان بطور اختصاصی برای پرورش گیاهان آوند کشت در منزل ضرورتی ندارد، ضمن اینکه دمای موجود علاوه بر تامین نیاز دمایی فضای اندام های هوایی گیاهان کاشته شده دمای مناسب برای محلول غذایی و محیط ریشه ها را نیز تامین می نماید.
2-2.نور:بسیاری از گلهای آپارتمانی نیاز چندانی به نور مستقیم آفتاب نداشته و در نور غیر مستقیم بخوبی پرورش سبزیجات و یا تولید نشاء های مرغوب حتما به نور خورشید نیاز می باشد. در این رابطه می توان از فضای نورگیر ها و یا تابش نورهای پشت پنجره ها و یا فضای تراسهای منازل آپارتمانی استفاده نمود. ولی در صورتی که الزام به تولید در فضای مسقف آپارتمانی یا محیطهای مشابه می باشد می توان با علم به نور مورد نیاز گل یا سبزیجات کاشته شده لامپهای مخصوص ایجاد نور مصنوعی تهیه و در بالای فضای کشت شده با استفاده از تکیه گاه مناسب تعبیه نمود و به اندازه مورد نیاز آنها را روشن نمود.
برای کاهش نور اضافی در محلولهایی که نور مستقیم و اضافی وجود دارد می توان با استفاده از نایلونهای UV دار و یا فایبر گلاس میزان عبور نور آفتاب را کاهش داد.
3-2. رطوبت و تهویه: رطوبت موجود در فضای مسکونی معمولا بیش از 50% حجمی می باشد که اگر چه این میزان کافی نیست ولی رطوبت قابل استفاده و مناسبی برای اکثر گلها و سبزیجات می باشد.
در زمینه تهویه برای پرورش گیاهان گلخانه ای اگر چه هدف خنک نمودن محیط و همچنین تامین CO2 لازم و یا کاهش رطوبت قابل استفاده و مناسبی برای اکثر گلها و سبزیجات می باشد.
در زمینه تهویه برای پرورش گیاهان گلخانه ای اگر چه هدف خنک نمودن محیط و همچنین تامین CO2 لازم و یا کاهش رطوبت اضافی می باشد ولی همانطور که اشاره شد در محیطهای مسکونی و یا اداری همه این عوامل بمیزان مناسبی فراهم می باشد لذا تهویه خاصی برای گلهای آپارتمانی مورد نیاز نمی باشد. مگر برای گیاهانی که نور پسند می باشند و نیاز به تهویه بیشتری دارند.
ج-برداشت:
1- برداشت سبزیجات: معمولا سبزیجات کشت شده را از نظر برداشت می توان به دو دسته تقسیم بندی نمود یک دسته از سبزیجات که می توانند چندین بار برداشت شوند مثل تره و یا نعناع که می توان آنها را با تراکم بیشتر کاشته و فقط به اندازه نیاز روزانه برداشت نمود تا اینکه با آخرین برداشت، قسمت برداشت شده اولیه آماده مصرف مجدد می گردد.
در کاشت صیفی جات مثل گوجه فرنگی به تدریج و در طول سال میوه از آن برداشت می گردد.چنانچه بوته ها نیاز به قیم و یا داربست نمودن داشته باشند با استفاده از اهرمهای که دربالای بوته نصب شده است بوته ها نصب شده است بوته ها داربست می شوند ضمن اینکه لامپ مخصوص ایجاد نور مصنوعی نیز در بالای بوته ها به اهرم مربوطه نصب گردیده است.
در کاشت سبزیجاتی که برای یک نوبت برداشت می گردند مثل تربچه و ریحان میتوان به طور متوسط به ازاء یک تا دو ماه یک بار کاشت و برداشت نمود ومجددا اقدام به تکرار کاشت و یا سبزیجات دیگر نمود.
2- برداشت نشاء:چنانچه کاشت نشاء انجام گرفته باشد، برداشت نشاءها می تواند یکجا و یا بر حسب نیاز طی چن نوبت و با فاصله زمانی کوتاه همه آنها برداشت شود. بسته به نوع بستر ممکن است ریشه نشاء از مواد مصنوعی جدا شود و یا همراه مواد بستر مثل مکعبهای پشم سنگ منتقل شوند که البته انتخاب نحوه برداشت نشاء به میزان حساسیت گیاه(به جدایی ریشه از مواد مصنوعی یا قطع ریشه ها) نیز بستگی دارد
3- گلهای پرورشی: گلهای کاشته شده در آوند کشت و نگهداری آنها در آپارتمانها و یا فضای اداری اغلب جنبه تزئینی داشته و نیازی به برداشت ندارد. در مواردی ممکن است از گلهای کاشته شده قلمه یا نهال و یا پیاز های تکثیر شده نیز برداشت شود. ولی اگر هدف از نگهداری آوند کشت پرورش گلها بصورت اقتصادی و تجاری باشد و قرار است آئند کشت را بعنوان محلی برای تکثیر گلها به شیوه های گوناگون از جمله استفاده از گل بریده آن منظور نمود.می توان در نواحی مسکونی اجرای آوند کشت را باسطح کمتری نزدیک به 20 تا 50متر مربع برای استفاده از گلهای شاخه بریده آن در وضعیت تجار انجام داد حتی برای تنوع بیشتر در تعدد کشت گلها و یا انواع گیاهان دیگر مثل گیاهان آبزی که به صورت آکواریومی پرورش می یابد می توان آوند کشتهایی در دو یا سه طبقه تهیه و یا به صورت پلکانی آنها را مستقر نمود.
در مواردی که در اماکن مسکونی فضای مناسبی وجود نداشته باشد حتی می توان با استفاده از یک یا چند گلدان به صورت تک واحدی به پرورش گلها به روش کشت بدون خاک ادامه داد.
د- آماده سازی آوند کشت برای کشت بعدی:با پایان یافتن استفاده از آوند کشت، در صورتی که گیاهان کاشته شده دارای ریشه های انبوه نبوده و موارد مصنوعی بستر خیلی دچار آلودگی نشده باشد می توان با چند بار آبشویی و سپس ضد عفونی آن بهمراه شبکه های آبرسانی با بخار آب آنها را برای کشت بعدی آماده نمود، در غیر این صورت کلیه مواد مصنوعی بستر تخلیه و در طی مدتی که آوند کشت بدون کاشت می باشد کلیه مسیر های محلول رسانی و بستر ها با بخار آب و یا آب کاملا جوش ضد عفونی گردد.آنگاه پس از خشک شدن در زمان مورد نیاز بستر ها را از مواد دانه بندی شده و یا از پشم سنگ پر نموده تا محیط برای کشت بعدی آماده شود.
کشت هیدروپونیک چیست؟چگونه بدون خاک گیاه بکاریم؟
هایدرپونیک فن کاشت گیاهان بدون خاک است ریشه ها در هوا که باید بسیار مرطوب نگاه داشته شود یا در آب که باید خوب تهویه شود ویا در برخی مواد جامد غیر از خاک که رطوبت را در خود نگه می دارد رشد می کنند آب موجود در اطراف ریشه ها که غذای مورد نیاز گیاه را تامین می کند حاوی ترکیبات متعادلی از مواد غذایی است
کشت هایدرپونیک این امکان را به ما می دهد که در ازای کار کمتر و زمان کمتر بازده بیشتری داشته باشیم
تاریخچه ی هایدرپونیک
کلمه هایدروپونیک از ترکیب دو واژه یونانی هایدرو به معنای آب و پونوس به معنای کار و تلاش ساخته شده است.
این کلمه را اولین بار دکتر گریک استاد یکی از دانشگاههای کالیفرنیا به کار گرفت هایدروپونیک روشی برای کشت گیاهان، بدون خاک است.
در این روش گیاه در آبی، غنی از مواد مغذی رشد می کند. با این وجود کشت هایدروپونیک می تواند به عنوان روشی جهت رشد گیاهان ، در سایر محیط های متراکم مثل مخلوط پوست درختان، بدون خاک مورد استفاده قرار گیرد.روش هایدروپونیک یک روش پیشرفته باغبانی است که هم در خانه و هم در تجارت مورد استفاده قرار می گیرد.در این سیستم هیچگونه علف هرزی رشد نمی کند و گیاهان حاصل از این روش معمولا سالم تر و زودرس ترند و فضای کمتری را اشغال می کنند.
اساس سیستم هیدروپونیک آب است، پس این سیستم می تواند کاملا اتوماتیک باشد؛ مزیت اتوماتیک بودن سیستم این است که اگر باغبان برای مدت زیادی در گلخانه حاضر نبود، گیاه از کمبود اب و مواد غذایی ، تلف نخواهد شد. بر اساس یک رسم 2500 ساله ایرانیان در عید نوروز ، گندم یا گیاهان دیگری را در مقداری آب می کاشتند و با آن سبزه برای سفره هفت سین تهیه می کردند این شاید اولین کشت هیدروپونیک در جهان بوده که ایرانیان انجام می دادند.در استان ایلام نخستین گلخانه ی هیدروپونیک تولید گیاهان دارویی به بهره برداری رسیددر این سیستم می توان محصولات گوناگونی چون: خیار، گوجه فرنگی، کلم، کاهو،انواع گیاهان علفی، هندوانه، اسفناج، انواع فلفل ها، بادمجان،گلها و گیاهان زینتی مخصوصاً ارکیدو در بعضی مناطق موز، هویج، لوبیا سبز، تربچه ، و چغندر را تولید کرد. و حتی می توان گفت کشت هیدروپونیک تکنولوژیی فوق العاده و بسیار خوب برای جوانه زنی بذر است
۱ـ صرفه جوئی زمانی و نیاز به نیروی کار کمتر
زیرا در کشت آبی نیاز به عملیات تهیه بستر خاک و وجین کردن علف های هرز و غیره نمی باشد.
۲- حذف خاک درنتیجه حذف بیماری ها
۳- مصرف بهینه آب زیراهیچ آبی به هدر نمی رود و علف هرزی وجود ندارد که از آب استفاده کند.
۴- کاشت گیاه با تراکم بیشتری ودرنتیجه تولید بیشتر
۵- به دلیل نبود خاک و علف هرز عملیات کشاورزی ساده تر است
۶- با حذف خاک آفات موجود در خاک نیز حذف می شود
۷ کنترل شرایط محیطی از جمله نور، دما، رطوبت و ترکیب هوا بسیار ساده تر است
۸- در جاییکه خاک مناسب ندارد یا خاک دچار بعضی بیماریها است استفاده میشود
۹-برای مناطقی که زمین گران قیمت است برای بدست آوردن بیشترین محصول با تراکم بالا کاربرد دارد.
۱۰- در این طرح آلودگی خاک وجود ندارد و آلودگی آب هم کمتر است.
۱۱- کنترل شیمیایی منطقه ی ریشه آسان است
۱۲-امکان پرورش گیاهان در تمام نقاط وجود دارد
۱۳-امکان کشت مداوم یک گیاه معین در یک زمین ثابت بدون اینکه احتیاج به آیش باشد.
۱۴ـ یکی شدن عمل آبیاری و کود دهی
۱۵-کاهش میزان ابتلا به بیماریهای ارگانیک و انگلی گیاهان
۱ـ هزینه سرمایه گذاری در روش آبکشت بیشتر از کشت گلخانه ای معمولی است.این هزینه اضافی به احداث حوضچه ها، کانالها و استفاده از پمپ مربوط می شود.
۲- هزینه برقی که برای به کار انداختن تاسیسات استفاده می شود بیشتر است.
۳- مشکل تهویه
۴-عدم وجود خاصیت تامپونی(بافری)
۵-ضرورت کمک گرفتن از تکنسینهای که قادر به تهیه محلول غذایی، تجزیه و ترکیب و بازسازی آن باشد
پرمصرف کم مصرف
اکسیژن بر
نیتروژن کلر
کلسیم مس
فسفر آهن
گوگرد منگنز
منیزیم مولیبدن
کربن روی
هیدروژن
پتاسیم
الف) کشت در مواد دانه بندی شده (Aggregate culture)
مواد دانه بندی شده شامل ذراتی کوچک با خاصیت شیمیایی خنثی است
ب) کشت در پشم سنگ (Rock woolculture)
پشم سنگ الیاف اسفنج مانندی است که منشا مواد آن سنگ های آتشفشانی است
ج) کشت در آب(Water culture)
در این روش ریشه ها در ترکیب آب با هوا (نه با مواد جامد رشد می کند) رشد می کند
مواد دانه بندی شده پشم سنگ با آب به عنوان تامین کننده محیطی مناسب برای رشد ریشه در واقع نیاز های فیزیکی ریشه را نیز فراهم می کند نیازهای شیمیایی ریشه یا کل را میتون با محاسبه دقیق مقدار عناصر محلول غذایی در منطقه ریشه برآورد کرد وتعادل شیمیایی محلول را نیز حفظ نمود هایدرپونیک همچنین کشت درمحلول شیمیایی نیز نامیده می شود
شناخت وبه کار بستن موفقیت آمیز روش هایدرپونیک مستلزم فهم وشناخت چگونگی رشد گیاهان توسط پروش دهندگان آنهااست تقریبا همه گیاهانی را که می شود به روش هایدرپونیک پرورش داد گیاهان گلدار هستند این گیاهان از چهار قسمت اصلی تشکیل شده اند
ریشه : قسمت است که در زیر خاک رشد می کند
ساقه:شامل تنه یا بدنه گیاه است
برگ: قسمت لازم برای تنفس تعرق وغذاسازی است
قسمت های تناسلی شامل میوه ها وگل هاست
ریشه ها
خاک تامین کننده مواد غذایی آب وهوابرای گیاه بوده وعامل تثبیت ریشه ها وماندگاری گیاه برروی زمین است ریشه مواد غذایی آب وگازهای موجود در خاک را جذب کرده واین عناصر شیمیایی را برای تغذیه به سایر قسمت های گیاه منتقل می کند همچنین ریشه به ایستایی وثبات گیاه وجلوگیری از افتادن آن کمک می کند
تامین مواد غذایی گیاهان عمدتا به سه شکل متفاوت می تواند انجام شود
الف)ترکیبات شیمیایی ساده محلول در آب
(مواد غذایی دراین نوع ترکیبات می تواند بلافاصله در دسترس گیاه قرار گیرد )
ب)ترکیبات شیمیایی ساده غیر محلول در آب
مواد غذایی در این نوع ترکیبات بدون نیاز به انجام تغییرات شیمیایی می تواند مورد استفاده قرار گیرد لیکن به دلیل آن که این مواد مانند ترکیباتمحول در آب نمی تواند به سادگی در آب حل شود امکان استفاده فوری وسریع از این مواد برای گیاه وجود ندارد
ج)ترکیبات شیمیایی پیچیده
موادغذایی موجود دراین ترکیبات قبل از آن که جذب گیاه شود نیازمند انجام برخی تغییرات شیمیایی است این ترکیبات شامل کود های آلی ومعدنی است که الزاما باید برای استفاده گیاه توسط میکرواورگانیسم های موجود در خاک تجزیه شوند
ساقه ها
ساقه اصلی وشاخه های فرعی منشعب از آن اسکلت نگه دارنده برگ ها گل ها ومیوه ها است برگ ها وساقه های سبز طی فرایند فتوسنز غذای لازم برای انتقال به گل ها میوه ها و ریشه های گیاه را تولید می کندد شبکه آوندی موجود درساقه مشتمل بر مجاری ورگ هایی است که آب وموادغذایی را به سراسر قسمتهای فوقانی وتحتانی گیاه منتقل می کند این امر نظیر سیستم گردش گردش خون در حیوانات است
مواد غذایی به گونه ای در آب حل می شود که ریشه بتواند از محلول غذایی استفاده کند در این سیستم یا در آب هوادهی می شود ویا اینکه ریشه ها به خوبی در معرض هوای موجود در محلول غذایی قرار می گیرد داربست چه به صورت شبکه سیمی وچه به صورت های دیگر دیگر نگه دارنه گیاهان در محلول غذایی هستند
۱ـ کشت در محفظه های محتوی محلول غذایی
۲ـ کشت در گلدان یا ظروف استاندارد
۳ـ کشت در NFT
۴ـ کشت در سیستم محلول دهی به صورت بخار
کشت در مواد دانه بندی شده
مواد غذایی با حل شدن در آب به صورت محلول در محیط رشد ریشه جریان پیدا می کند ریشه ها در مواد جامدی که دارای خاصیت خنثی بوده و در داخل محلول غذایی هستند رشد می کند این وضعیت باعث می شود که ریشه ها از رطوبت کافی برخوردار بوده ودر عین حال با انجام زهکشی وتخلیه محلول اضافی هوای کافی در محیط رشد ریشه وجود داشته باشد مواد دانه بندی شده مواد جامدی هستند که ریشه در آن رشد کرده وبه آنها متکی است
متغیر های مشترک این سیستم ها عبارت از:
چگونگی توزیع محلول غذایی در کشت هایدرپونیک
الف)بسته یا باز بودن سیستم توزیع محلول (اینکه محلول غذایی پس از گردش دربستر کشت مجددا بازیافت شده ویا کل آن تخلی هودور ریخته شود)
ب)نحوه توزیع محلول که ممکن است به صورت قطره ای اشباع تغذیه با لوله های موئینه فتیله های هادی محلول بخار دهی و... باشد
دستی یا اتوماتیک بودن محلول دهی
نوع محیط کشت (شامل موادی شن ورمیکولیت پرلیت ماسه اسکوریا پیت موس یا ترکیبی ازاین ها باشد)
نوع مواد ساختنی به کار رفته در بستر کشت(مواد مانند بتون فایبر گلاس پلاستیک شیشه چوب اسکلت فلزی سرامیک)
میزان ونسبت غذادهی وآبیاری
تزریق هوا(درسیستم آبکشت هوا دهی در محلولو غذایی سبب افزایش سطح اکسیژن محلول می شود)
کنترل های محیطی(عواملی چون حرارت تهویه رطوبت
نحوه نگهداری گیاه (بوسیله داربست ها و..)
گروه های اصلی محیط های کشت هایدروپونیک براساس منشا های زیر تشکیل شده است
۱-محیط کشت مشتق از سنگ
۲ـ محیط کشت مشتق از مواد ساختگی یا مصنوعی
۳ـ محیط کشت مشتق از مواد آلی
مشخصات عمومی
محیط های کشت هایدرپونیک عوما ساخته شده از مواد جامدی هستند که میتوان از آنها به جای خاک استفاده کرد مانند محیط های کشت در مواد دانه بندی شده یا کشت در پشم سنگ
خصوصیات کلی یک محیط کشت عبارت است از
۱ـ از نظر شیمیایی خنثی باشد
۲ـ همچنین از نظر شیمیایی پایدار یاشد
۳ـ پاک وتمیز باشد
۴ـ به حد کافی دارای ظرفیت نگهداری آب باشد
۵ـ به حد کافی دارای ظرفیت نگهداری هوا باشد
۶ـ ضمن آنکه بتواند به سهولت و به نحوی مطلوب آب را تخلیه نماید مشکلات ناشی از پدید آمدن حالت غرقاب در آن ایجاد نشود
۷ـ از ظرفیت بافری خوبی برخوردار باشد این امر به قابلیت مقاومت محیط کشت در برابرتغییرات PHتگی دارد
۸ـ ترجیحا بهتر است که ظرفیت تبادل کاتیونی آن دستخوش کمترین تغییرات شود