کاربردی ترین گیاهان در طراحی منظر

گیاهان مناسب برای پرچین:

1- اسپیره سفید یا گل عروس	2- اسپیره پُرپر	3- اسپیره سرخ	4- اسپیره رعنا	5- اسپیره سرخ ابلق
6- برگ نو برگ درشت	7- برگ نو معمولی	8- برگ نو ابلق طلایی	9- شمشاد رسمی	10- شمشاد ابلق سفید
11- شمشاد ابلق زرد	12- شمشاد نعنایی	13- شمشاد اناری	14- سرو تبری (نوش)	15- سرو خمره ای
16- تمشک	17- زرشک برگ قرمز	18- پیرو کانتا	19- دوتزیا

  

 گیاهان مورد استفاده در دیوار های سبز

Actinidia
کیوی(درختجه ای بالا رونده-استفاده زینتی دارد و از میوه آن نیز استفاده می گردد)

Trifoliata
شبدر

Aristolochia
چپقک خزری-رودباری-زاگرسی

Compsis
پیچ اناری(بومی شمال آمریکاو ژاپن و چین)

Celastrus
شمشاد

Clematis
گیاهی چوبی و بالا رونده(شش گونه دارد:سرخ – بنفش – لاجوردی و...)

Cotoneaster
شیرخشت 16 گونه درختچه ای دارد(مازندرانی-فیروزکوهی-تاجیک-کرمانی-برگ ساده-لرستانی-زاگرسی-سیاه-سکه ای-خراسانی-مومی-هرمزی-ترکمنی و ...)

Fortuynia
شب بو(در مناطق بیابانی هم می روید)

Hedra
پاپیتال
گونه ها و فرم های اصلاح شده زیادی از آن نیز امروزه در پارکها-حیاط منازل و باغ های گیاه شناسی کاشته شده است(ساقه رونده دارد و بسیار بردبار و سایه پسند است)

Homulus
رازک
یک گونه علفی بالا رونده دا رد که درشمال ایران و جنگل های ارسباران می روید.

Lonicera
پیچ امین الدوله
(پلاخور-شونگ-شن)گل های زیبا و معطر دارد.

Parthenocissus
موچسب
درختچه ای بالا رونده و همیشه سبز

Vitisberlandieri
انگور- مو – تاک
درختچه ای بالا رونده و میوه دار(گونه ای به نام V.Sylvestris دارد)

Polygonum auberti
بند واش – علف هفت بند
35 گونه علفی یا بوته ای یکساله یا چند ساله

Pyracantha
شیر خشتی
در ایران یک گونه گیاه درختچه ای خودرو دارد.گیاهی است زینتی.

Wisteria
گلیسین

  

درختان سایه انداز و پوشاننده:

عرعر- بید مجنون- چاودار- داغداغان- پائولونیا- شاه بلوط هندی – توت امریکایی-

درخت لاله – ابریشم - افرا سیاه - نارون 

مفهوم زری اسکیپ:xeriscape

طراحی واحداث فضای سبز در مناطق خشک (با استفاده از حداقل آب)

بیشتر مساحت کشور ما را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد. آب در این میان عاملی حیاتی و مهم است که منابع آن در ایران بسیار محدود و اندک می باشد. از این رو ضروری است که طراحی منظر در ایران با توجه به شرایط، محدودیات و تاثیرات محیطی حاصله آتی انجام پذیرد. در این میان «Xeriscaping» یا «منظرپردازی خشک» رویکردی متداول در سطح جهان است که در مواجهه با شرایط و اقلیم هایی گرم و خشک مطرح می گردد. این اصطلاح خود از دو بخش «Xeros» (به معنای خشک) و «landscape» تشکیل می شود.
منظر سازی خشک متشکل از 7 اصل کلی زیر است که همگی در راستای دستیابی به آبیاری بهینه در منظر تعیین شده اند
1- برنامه ریزی و طراحی
2- آنالیز خاک
3- انتخاب بهینه گیاهان
4- استفاده منطقی از سطوح چمن کاری شده 
5- آبیاری بهینه 
6- استفاده از زمین پوش مناسب
7- نگهداری

در چنین رویکردی مصرف آب در محیط باز به میزان 50% کاهش یافته بدون آنکه به زیبایی و کیفیت فضایی منظر مربوطه لطمه ای وارد گردد. همچنین از کود و مواد شیمیایی به میزان کمتری استفاده خواهد شد و مراقبت و نگهداری کمتری مورد نیاز خواهد بود. همگی این موارد در صرفه جویی وقت، انرژی و هزینه های پروژه تأثیر گذار خواهند بود.
1- طراحی و برنامه ریزی
طراحی محتاطانه و دقیق نخستین اصل جهت دستیابی به اهداف بلند مدت طراحی منظر در بسترهای گرم و خشک است. برای این منظور پیش از هر چیز باید تحلیل بستر و نقشه پوشش گیاهی آماده گردد. در تحلیل بستر مواردی نظیر شیب، زهکشی، جهت گیری شمالی-جنوبی و محل رویش گیاهان بومی، گیاهان مهاجر و بناهای موجود مشخص می گردند. در نقشه پوشش گیاهی محل قرارگیری بسترهای پوشش گیاهی، چمن، مسیرهای پیاده و سواره تعیین شده و همچنین لیست گیاهان جدیدی که می باید به سایت افزوده گردند، معرفی می شوند. در این مرحله باید به افزایش سطوح سایه دار توجه نمود تا بتوان از طریق آنها در میزان مصرف آب صرفه جویی نمود.
2- تحلیل خاک
در مناطقی که خاک قابلیت جذب و نگهداری آب را نداشته باشد، می توان با افزودن مواد ارگانیک به آن، این قابلیت را تا حدودی اصلاح نمود. با این حال به دلیل بالا بودن دمای این گونه مناطق، مواد ارگانیک دوام چندانی نداشته و در زمان کوتاهی خاصیت خود را از دست می دهند. بدین ترتیب افزودن چنین موادی به خاک می بایست به شکل مستمر در طول سال انجام گیرد. کاشت گیاهان بومی در خاک مناسب نیاز به اصلاح متناوب خاک را منتفی می سازد.
3- انتخاب بهینه گیاهان
کاشت گیاه مناسب در مکان مناسب مسأله ای کلیدی در منظرسازی مناطق گرم و خشک به حساب می آید. برای این منظور می بایست بسته به اقلیم و خاک منطقه گیاهان مناسب را انتخاب نموده، سپس با توجه به نیاز به آب و آفتاب نسبت به کاشت آنها به صورت گروهی در مناطق مختلف بستر اقدام نمود. بر این اساس می توان سه ناحیه برای کاشت گیاهان در نظر گرفت:
1- ناحیه طبیعی: منطقه ای که در آن گیاهان بدون نیاز به آبیاری می توانند به رویش و زندگی خود ادامه دهند.
2- ناحیه مقاوم به خشکی: گیاهان موجود در این ناحیه را گیاهان بومی و گونه های خاصمتناسب تشکیل می دهند. این گیاهان قادر به زندگی در نواحی مذکور بدون دریافت هرگونه آبیاری کمکی خواهند بود.
3- ناحیه واحه ای: گیاهان این منطقه احتیاج مداوم به آبیاری داشته و می بایست به صورت گروهی در کنار هم کاشته شوند. کاشت گروهی چنین گیاهانی از آبیاری سراسر منظر با توجه به نیاز هر یک از گیاهان جلوگیری خواهد نمود. نواحی واحه ای شامل بخش ورودی سایت، زمینهای چمن کاری شده و باغ های گل و درخت و میوه می باشند. کاشت چنین گیاهانی در پای درختان سایه انداز، نیاز آبی را به گونه ای قابل ملاحظه کاهش خواهد داد.

گیاهان خانواده کاکتوس و آلوئه ها از گیاهان مناسب برای منظر سازی خشک است.

4- استفاده منطقی از پوششهای سطحی
سطوح با پوشش سطحی یا چمن کاری، به آب بیشتری نسبت به درختان و درختچه ها نیاز داشته و نیز احتیاج به مراقبت بیشتری نسبت یه سایر بخشهای منظر دارند. بنابراین به کارگیری این سطوح می بایست تنها به زمینهای ورزشی و تفریحی محدود گردد. در اقلیم گرم و خشک توصیه می گردد تا کف فرشها و مسیرهای پیاده جایگزین چنین سطوحی گردند.
5- آبیاری بهینه
دسته بندی و کاشت گروهی گیاهان بر اساس نیاز آبی آنها، موجب ارتقای کارآیی سیستم آبیاری و صرفه جویی در مصرف آب خواهد گردید. نکته مهم دیگر در این زمینه، استفاده صحیح از سیستمها و تجهیزات آبیاری مناسب در رابطه با هر یک از گروهها و مناطق پوشش گیاهی در منظر می باشد. به طور مثال به کارگیری سیستم آبیاری قطره ای برای سطوح چمن کاری شده مناسب به نظر می رسد، اما در رابطه با درختان و درختچه ها می بایست از سیستمهای دیگری استفاده نمود که آبیاری تنها در سطح ریشه گیاهان انجام شود و از این طریق تبخیر آب به حداقل برسد.
6- استفاده از زمین پوش مناسب 
به کارگیری لایه ای از زمین پوش به ضخامت 5 تا 7 سانتیمتر، موجب کاهش میزان تبخیر از سطح خاک، جلوگیری از رشد علفهای هرز، متعادل کردن درجه حرارت خاک و کاهش روند فرسایش آن خواهد گردید. زمین پوشها جایگزین مناسبی برای سطوح چمن کاری شده به حساب می آیند و موجب ارتقای ویژگیهای بصری طرح خواهند شد. از جمله زمین پوشهای ارگانیک می توان به باریکه ها و تکه های پوست درختان، برگهای سوزنی کاج و یا بلوط، و از زمین پوشهای غیر ارگانیک، خرده سنگها و شن ریزه اشاره نمود.
7- نگهداری
به کارگیری اصول منظرپردازی خشک در طراحی منظر، موجب صرفه جویی در هزینه و زمان مورد نیاز جهت مراقبت و نگهداری از فضای سبز خواهد شد. نگهداری صحیح از منظر، ضامن بقای زیبایی و صرفه جویی در آب مصرفی خواهد گردید. آبیاری و کوددهی بیش از حد، که هردو سبب تضعیف گیاه و افزایش آفات می گردند، از اشتباهات رایج در نگهداری از منظر است. دو توصیه زیر در زمینه مراقبت و نگهداری از پوشش گیاهی در راستای کاهش میزان آب مصرفی مؤثر است:

1- هرس عمیق تر چمن و پوشش سطحی جهت عمیق تر شدن ریشه های آنها درون زمین و بالتبع مقاوم تر شدن آنها در برابر شرایط سخت و خشک آب و هوایی
2- هرس درختان و درختچه ها به فرم مطلوب و حذف بخشهای صدمه دیده و آسیب خورده

فواید زری اسکیپ:

1-صرفه جویی در مصرف اب

2-کاهش هزینه های نگهداری(آبشویی مواد غذایی در زمین کاهش پیدا می کند)کاهش مصرف سم

3-کاهش آسیب پذیری فضای سبز در مقابل خشکی های احتمالی

4-توسعه فضای سبز

5-کاهش آلودگی های زیست محیطی

نوع چمن باید درست انتخاب شود وباید از واریته هایی استفاده کنیم که به آب کمتری نیاز داشته باشند.

نگهداری از چمن:

اگر چمن را خیلی کوتاه نگه داریم تبخیر آب از زمین بیشتر می شود،می توان از بازدارنده های رشد نیز استفاده کرد که مصرف آب را کم می کنند،گیاه فرانکینیا و لیزماخیا را می توان جایگزین چمن کرد زیرا نیاز آبی کمتری دارند ولی در زمستان رنگ آن قرمزمی شود(تنها عیب آن همین است) به خاک های شور هم مقاوم می باشد.

طراحی و کاشت :

طراحی و کاشت فضای سبز معمولأ باید با توسعه شهرها متناسب و همگون باشد شناسایی گیاهان بومی منطقه برای کاشت و طراحی امر خیلی مهمی است که برخی از کارشناسان معمولأ برای ایجاد طرحی نو از گونه های غیر بومی استفاده می کند که در بیشتر موارد آنها را با شکست مواجه می کنند .

درختان ، درختچه ، پیچ های زینتی ، گیاهان پوششی و گلهای یکساله و چند ساله غالبأ مهمترین عناصر در محوطه سازی و طراحی فضای سبز به شمار می روند . انتخاب ، به کارگیری و نگهداری از این گیاهان ۳عامل اساسی د رکارایی فضای سبز هستند که باید همواره توسط طراح مورد توجه قرار گیرد. به همین جهت مهمترین نکته در طراحی فضای سبز انتخاب گیاهی است که بتواند بیشترین کارایی ممکن را با حداقل نیاز به نگهداری فراهم آورد . در فرایند طراحی کاشت توجه به نوع گیاهان و نحوه قرار گرفتن گیاهان نسبت به یکدیگر در جهت رسیدن به یک طرح زیبا و کارا ضروری به نظر می رسد .

نقش گیاهان بالا رونده در فضای سبز

در کل گلها و گیاهان زینتی به دو گروه گیاهان علفی و چوبی تقسیم می شوند. گیاهان چوبی به نوبه خود به سه گروه تقسیم می شوند:

1- درختان زینتی، 2- درختچه های زینتی، 3- پیچ های زینتی

در این میان پیچ ها یا گیاهان بالارونده به دو صورت خزان کننده و همیشه سبز وجود دارند که ممکن است به صورت تنک یا انبوه و یا به شکل برگ دار یا گل دهنده ظاهر شوند. گیاهان بالا رونده عنوان گیاهانی است که جوانه انتهایی پر رشدی دارند که عامل رشد خطی یا طولی در گیاه به شمار می رود. این گیاهان هرگز توانایی ایجاد شکل درختچه ای را در خود ندارند و بالا روندگی آنها بدون اتکا به پایه یا تکیه گاه ممکن نیست.انعطاف پذیری این گونه گیاهان چنان است که می توان آنها را طوری هدایت کرد تا نرده یا داربستی را تحت پوشش خود در آورند و این گروه از گیاهان برای پوشش آلاچیق ها پوشاندن دیوارها و تنه درختان و یا ایجاد پرچین ها با هدایت روی نرده به کار می روند.
چنانچه اگر این گیاهان را به حال طبیعی خود رها کنند تا به رشد طبیعی خود ادامه دهند در آن صورت نه تنها در زیبا سازی محیط نقشی نخواهند داشت بلکه ممکن است شکلی آشفته و نا زیبا یی را پدید آورند . هرگاه در یک طرح فضای سبز ایجاد ارتفاع گیاهی مورد نظر باشد و محدودیتهایی مانند کمبود جا و مکان و عدم امکان کاشت درخت و درختچه در کار باشد نقش مهم گیاهان بالا رونده آشکارتر خواهد شد.
گیاهان بالا رونده بر حسب نوع خود با یکی از سه روش زیر بالا می روند:
1:  از طریق پیچیدن دور میله و داربست یا هرگونه پایه دیگر در اطراف خود
2:  از طریق داشتن زایده هایی به نام پیچک به دور میله یا پایه های دیگر می پیچند و بالا می روند.
3:  چسبیدن به قیم یا دیوار و هر وسیله دیگری که به عنوان پایه در دسترس گیاه است از طریق اندامک چسبنده به نام ریشه نا به جا
گیاهان بالا رونده اغلب خسارتی به ساختمان های تکیه گاه خود وارد می سازند که دلیل این امر همانا حالت رطوبت پذیری آنهاست .لذا در گزینش گیاهان بالا رونده عوامل زیر را باید در نظر گرفت:
1:  سختی و مقاومت: آیا گیاه بالا رونده برای ادامه حیات به منطقه تحت مراقبت نیاز دارد یا در هر محوطه روباز می تواند به زندگی خود ادامه دهد.
2:  مسیر تابش خورشید: گرچه شماری از بالا رونده های گل دهنده می توانند روی دیوار های رو به شمال رشد کنند ولی توانایی تولید گل های مطلوب را نخواهند داشت و رشد طبیعی خود را از دست می دهند. بنابر این پیچ های گل دهنده بهتر است در قسمت جنوبی دیوارها یا محل آفتاب گیر کشت نمود.
3:  محدوده پوششی مورد نیاز: محدوده در نظر گرفته برای گیاه باید در حد توانایی و قدرت پوشش گیاه مورد نظر باشد
4:  مقدار و نوع تکیه گاه: که آیا گیاه برای بالا رفتن به داربست نیاز دارد یا بدون تکیه گاه نیز می تواند ارتفاع بگیرد؟
گیاهان بالا رونده را اغلب به شکل گلدانی به فروش می رسانند و نحوه کاشت آن ها همانند کاشت درختان و درختچه های گلدانی است یعنی در گلدان پرورش می دهند و بدون هیچ تغییری در سیستم ریشه نشا می کنند. چون ریشه آنها حساس به تغییر خاک است دست نخورده می ماند و زمان کاست آن ها در بهار، تابستان و پاییز است. 
چنانچه گیاهان بالا رونده به کمک اندامک چسبنده به قیم بچسبد و از آن بالا برود نیازی به بستن آن نیست ولی گیاهی که برای تربیت و شکل دهی اولیه گیاهان بالا رنده باید در مسیر روندگی یا خزندگی آنها و ایجاد پوشش محدوده مورد نظر صورت گیرد که این مساله ممکن است با بستن قسمت بالایی ساقه به قیم به منظور کمک و هدایت رشد طولی تحقق یابد. ساقه هایی را که به طرف دیگری از محدوده مورد نظر رشد می کنند در مراحل نخستین هرس شوند. چنانچه گیاه ساقه های قوی و متعدد نداشته باشد برای اینکه در جریان تولید ساقه های فعال قرار گیرد بهتر است در همان مراحل آغازین چند برگه بودن ساقه نسبت به هرس اولیه آنها اقدام شود .استفاده از کود دیر تجزیه شونده در اوایل بهار و آبیاری عمیق به منظور تحریک رشد بهتر، موفقیت در رشد و تربیت گیاهان را چند برابر می کند.
تربیت و هرس به منظور بهبود شرایط موفولوژیکی و تنظیم رشد و بهبود نمای ظاهری گیاه صورت می گیرد که قطع شاخه های نا خواسته و خشکیده و بیمار از اهداف مهم هرس می باشد که با توجه به هدف مورد استفاده هرس نیز متفاوت خواهد بود یعنی اگر هدف از استفاده پوشاندن کامل یک دیوار باشد فقط شاخه های خشکیده و آلوده به علاوه شاخه هایی که در راستای مورد نظر نیستند حذف می شوند و اگر هدف استفاده از گل بالا رونده باشد شاخه های ضعیف و فاقد توان گلدهی هرس می شوند و رویهم رفته این گونه گیاهان احتیاج چندانی به هرس ندارند مگر آنکه خیلی بزرگ و بد منظره شوند در آن صورت شاخه های در هم پیچیده و نا مرتب حذف می شوند.
از آنجا که گیاهان بالا رونده هم مانند برخی درختان و درختچه ها در مواقع مختلفی از سال گل می دهند به ویژه آنجا که هدف از کاشت آنها ایجاد گل باشد برنامه هرسشان هم در زمان های مختلف باید انجام شود اگر زمان گلدهی در بهار باشد هرس بعد از گل دادن و ریزش گلها صورت می گیرد که ساقه را از چند سانتیمتری شاخه اصلی قطع می کنند و اگر گلدهی در اوایل و اواخر تابستان باشد و گلهای اولیه آن بر آمده از ساقه های چوبی سال قبل باشد و گل های جدیدش از ساقه های یک ساله منشا گرفته باشند پس از گل دادن از ساقه هرس می شوند. در صورتی که گل ها در تابستان و پاییز از رشد رویشی فصل جاری به وجود آیند در زمستان تمام ساقه های رویشی سال جدید را هرس می کنند یا در بهار قبل از شروع رشد رویشی این هرس باید انجام گیرد. اگر هرس در تابستان صورت گیرد بلافاصله پس از هرس کود سرک استفاده می شود. 
محل و زمان کاشت گیاهان بالا رونده:
فصل کاشت بسته به نوع گیاه فرق می کند. هدف اصلی از انتخاب فصل کاشت با توجه به نوع گیاه این است که رشد جوانه های قسمت هوایی گیاه قبل از شروع رشد ریشه نباشد .به طور معمول بهترین فصل کاشت در مورد اکثر گیاهان اوایل پاییز است. یعنی زمانی که هنوز خاک یخ نزده و ریشه می تواند به گسترش و رشد خود ادامه دهد. لیکن سرمای نسبی بیرون خاک قسمت هوایی گیاه را تقریباً در حالت خواب نگه می دارد و رویش جوانه ها متوقف می شود. در اوایل بهار هم که ریشه فعالیت خود را زودتر از قسمت هوایی آغاز می کند بار دیگر شرایط مناسبی فراهم می آید تا ریشه خود را بگستراند و رشد یابد. فصل تابستان برای بیشتر گیاهان مخصوصاً انواع گلدانی فصل نا مطلوبی است. به طور کلی برای انتخاب زمان کاشت مواردی چون آب و هوای منطقه و نوع گیاه را در نظر گرفت.
محل کاشت گیاهان بالا رونده با سایر گیاهان فضای سبز متفاوت است چون این گروه از گیاهان حالت رونده یا خزنده دارند. لذا محل های کشت آنها یا در کنار دیوارها، نرده ها، آلاچیق ها ، درختان بزرگ و قدیمی، صخره ها و .... که ممکن است به صورت خزنده از بالا به پایین و یا به صورت رونده از پایین به بالا موارد پیش را پوشش دهند. این گیاهان با توجه به خواص چسبندگی و یا پیچندگی ریشه های نا به جا و یا ساقه ها می توانند به راحتی از دیوارها یا درختان بالا بروند و یا به طریق خزنده صخره و سنگها را بپوشانند و ضمن رشد خود پوشش سبز و زیبایی را به وجود آورند.
معرفی و مشخصات برخی از گیاهان بالا رونده:
1-  پاپیتال با نام علمی  Hedra helix
گیاهی همیشه سبز از تیره Araceae که دارای گونه های متعددی می باشد و در این میان گونه heliax مهمترین و معروف ترین آنهاست. این گونه بومی اروپا آسیا و شمال ایران است. ارتفاعش 15 تا 30 متر است. از طریق ریشه های هوایی تنفس می کند و به واسطه ریشه های مکنده به نرده ها و تنه درختان می چسبد و از آنها بالا می رود. ساقه های رونده آن در محل گره ها تولید ریشه می کند و بر روی زمین می خزد و گسترش می یابد. پاپیتال با برگ های زبر و براق و رنگ سبز تیره تا سبز روشن در گیاه جوان دالبر دارد و در گیاه بالغ کامل می باشد که پوشش سبز زیبایی برای دیوارها و نرده ها فراهم می آورد و در سراسر زمستان روی گیاه باقی می ماند. شکل ظاهری برگهای آن 2 نوع است:
1- برگهای کلی گیاه پهنکی مرکب از 5 لوب زاویه دار با ظاهری مشخص هستند.
2- برگهای واقع در روی شاخه های گلدار ظاهری ساده یا کنار موجدار نوک تیز و باریک در دو انتها هستند.

2-  پیچ امین الدوله با نام علمی Lonicera caprifolium :
از تیره Caprifoliaceae بوده گیاه همیشه سبز، خزنده رونده و پیچنده با گلهای زیبا و معطر می باشد . گونه های متنوعی دارد: L.japonica و L.periclymenum و L.caprifolium. 
گونه L.japonica حدود 180 واریته دارد که ارتفاع آن به 8 متر می رسد که حدود نیمی از آن به صورت خودرو می روید. گل های زیبا و معطر سفید تا زرد رنگ به اندازه 4 تا 5 سانتیمتر می دهد. با میوه های زینتی کوچک نارنجی و قرمز. برگهایش بیضی شکل و به اندازه 4 تا 7 سانتیمتر است و زمان گلدهی اش اردیبهشت تا مهر ماه می باشد. ساقه رونده و خزنده دارد مه به همین ترتیب بالا می رود و موانع فیزیکی از قبیل نرده ها و دیوارها را می توان توسط پیچ امین الدوله پوشاند و از دید انظار دور نگه داشت و همچنین گیاه سریع الرشد می باشد. پوشش وسیعی را می پوشاند و برای کاشت در دیوارهای سنگی ،کنار نرده ها و داربست ها مناسب است که منظره جالب با آویزان شدن از آنها درست می کند. 
3- پیچ اناری با نام علمی Campsis chinensis :
از خانواده Bignoniaceae بوده و دو گونه درختچه از آن تا کنون شناخته شده است که دارای شاخه های نیرومند بالا رونده و برگ های آویخته می باشد.
1- C.grandiflora این گیاه بومی چین و ژاپن می باشد. در مناطق گرم به خصوص در آمریکای جنوبی و آفریقا گسترش دارد و درختچه ای بالا رونده یا خزنده، کاملاً ستبر، مقاوم و خزان شونده است که از نرده ها و درختان بالا می رود . در مکان های مناسب ارتفاع آن به 6 متر یا بیشتر هم می رسد. برگ هایش کامل چرمی، مرکب از 79 برگچه تخم مرغی، دندانه دار و براق با رگبرگ های زبر است .دارای گل ساده، نا منظم ،شیپوری شکل، با 5 گلبرگ به طول 5.9 سانتیمتر می باشد که در گل آذین خوشه ای مجتمع می باشند. 
2- Capmpsis radicans  خزان شونده بومی جنگل های جنوب شرقی آمریکاست که با ریشه های هوایی و ساقه های بلند خود به دیوار متصل می شود. ریشه های هوایی مجهز به چنگک ریشه ای برای اتصال به دیوار یا پایه یا داربست می باشند. این گیاه رشد سریع دارد و شاخه هایش متمایل به قرمز و پوشیده از کرک های زیباست. به علت دارا بودن ریشه های محکم و قوی برای استقرار در کنار دیوار نیاز به قیم ندارد ولی استفاده از قیم ایده آل تر است.هر برگ چرم مانند آن شامل 9.12 برگچه با رگبرگ زبر و به طول 3.6 سانتیمتر می باشد. گل های طویل، شیپوری شکل به تعداد 4 تا 10 عدد روی خوشه هایی در انتهای شاخه های جوان همان سال ظاهر می گردند. مناسب کشت در حاشیه دیوارهاست
4- کلیماتیس با نام علمی Clematis patents از خانواده Ranunculaceae بوده از گیاهان چند ساله علفی است و در بین آنها گیاهان بالا رونده ،Climbing چوبی از خانواده buttercup دیده می شود که در مناطق معتدله گسترش یافته اند. گونه های زیادی از کلیماتیس با عادات متفاوت با گلهایی به اشکال مختلف و با دو رگ های زیبا و زیادی دارد. از گونه های علفی غیر بالا رونده می توان به گونه های زیر اشاره کرد.:
C.herachaefolia:  داری عادت رشد قایم و سفت با قاعده چوبی می باشد. برگ ها بزرگ با 3 برگچه و خوشه ها lilacکه در اواخر تابستان گل ها باز می شود.
C.montana  دارای تنه قوی بوده و گلهای آنمون مانند سفید معطری را در ماه می و ژوئن تولید می کند.
C.flammula : داری رشد ضعیف بوده ارتفاع آن به 45 سانتیمتر می رسد و گل های کوچک و سفید و معطر در اواخر تابستان تولید می کند.
C.paniculata :  دارای رشد قوی بوده و یکی ارز مقاوم ترین و آسان ترین انواع برای پرورش می باشد
C.virginiana :  یک گیاه چپری رونده بومی و جالب که در اواسط تابستان با گل های سفید در داخل پانیکول های برگ دار گل می باشد
C.recta :  به ارتفاع 120 سانتیمتر رشد می کند و پانیکول ها گل های زیادی با گلهای معطر و سفید در اوایل تابستان تولید می کنند.

نکات مهم در بکارگیری گیاهان دارویی در احداث فضای سبز

الف) سازگاری گیاه: هر گیاه دارای میدان اکولوژی خاصی است. یعنی بهترین میزان رشد آن در شرایط اقلیمی بخصوصی حاصل می شود. بررسی پوشش گیاهی بومی هر منطقه می تواند بعنوان راهنمایی مفید جهت انتخاب گیاهان باشد. گیاهان دارویی ایران بعلت اینکه عملیات اصلاحی روی آنها انجام نشده است. عموماً بصورت توده بومی هستند. بنابراین دامنه سازگاری (میدان اکولوژی) نسبتاً وسیعی دارند. سازگاریهای مطلوب گیاهان دارویی در طراحی   فضای سبز  شامل موارد ذیل می باشند.

۱- تحمل خشکی، شوری و قلیایی بودن خاک: گیاهان دارویی مانند اقاقیا، اکالیپتوس، داتوره، سنجد، رزماری، اسطوخودوس، گل محمدی، کرچک (قرمز) و ختمی دارای حدود تحمل نسبتاً خوبی به شوری، خشکی، و قلیایی بودن خاک هستند.


۲- تحمل تشعشع شدید خورشید: گیاهانی مانند رزماری، اسطوخودوس، بومادران، سانتولینا، اقاقیا و مورد در مجاورت سطوح آسفالت و سنگ فرش که انعکاس شدید تابش را باعث می شوند، مقاومت خوبی دارند در حالیکه بسیاری از گیاهان دیگر دچار خورشیدی شدن می شوند که منجر به تجزیه کلروفیل و نهایتاً مرگ گیاه می شود.


۳- تحمل شرایط ماندابی : در مناطقی که سطح آب تحت الأرض بالاست گیاهانی مانند اکالیپتوس بخوبی رشد کرده و در کاهش آب تحت الأرض و خشکاندن خاکهای اشباع نقش اساسی دارند. پونه و نعناع از دیگر گیاهان متحمل شرایط ماندابی هستند.


۴- تحمل هرس شدید: گیاهانی مانند مورد، رزماری، اسطوخودوس و دارچین براحتی شکل پذیرند و متناسب با هدف و مکان انتخاب شده در فضای سبز قابل شکل دهی هستند.


۵- سازگاری با سطوح شیب دار: در شیب های تند بزرگراه ها و یا در پارکهای کوهستانی می توان از گیاهان دارویی مانند کورک، خارشتر، شیرخشت و گونه هایی از جنس علف چای استفاده کرد. همچنین جهت پوشش دیوارهای بتونی که برای مهار شیب ها ساخته می شوند می توان از بنه، زرشک معمولی، گل محمدی، برگ بو و سماق بهره جست.


۶- سازگاری با آلودگیهای محیط های شهری و صنعتی: گروهی از گیاهان دارویی در برابر آلودگیهای هوا، گرد و غبار، اشعه ماوراء بنفش و آلودگی صوتی تحمل خوبی از خود نشان می دهند. انواع رز مثل گل محمدی دی اکسید گوگرد (So2) را در نسوج خود تثبیت می کنند. اقاقیا، نمدار و فندق در کاهش شدت آلودگی صوتی بسیار مؤثر است و گل سرخ و داتوره فلوراید اطراف کارخانجات آلومینیم سازی را جذب کرده و نسبت به آن تحمل نشان می دهد. گیاه نمدار (زیرفون) به ازن (O3) متحمل است. گیاه ژینکو نسبت به آلودگی هوا تحمل زیادی دارد.


ب) تأثیر گیاه بر سلامت انسان: توجه به رایحه درمانی و گل درمانی در پزشکی مدرن در پی بررسی ابداعات گذشتگان در این هنر بوسیله تجهیزات پیشرفته امروزی نقش گیاهان در پیشگیری و درمان بیماریهای جسمی و روانی را بیش از پیش نمایان می کند. گیاهانی مانند اکالیپتوس، کاج، انواع بید، افرا و زبان گنجشک با تولید مواد شیمیایی (فیتونسیدها) و انتشار آنها در هوا باعث از بین رفتن قارچها، باکتریها و برخی حشرات مضر و همچنین ایجاد حالت آرامش و خلسه در انسان می شوند. این مواد آلی گاهی ویتامین های جوی نامیده می شوند. گل بابونه، گل محمدی، بیدمشک و سنجد رایحه دل انگیز و آرامبخشی در فضا پراکنده می کنند.
ج)زیبایی گیاه: گیاهان با تنوع در فرم، اندازه و رنگ هر کدام می توانند زیبایی خاصی را باعث شوند.

مفاهیم: طراحی پایدار (طراحی سبز) چیست؟

مفاهیم: طراحی پایدار (طراحی سبز) چیست؟

طراحی پایدار یا طراحی سبز از موضوعات بسیار جنجالی و بحث‌برانگیز در جهان امروز است.

بدون تردید یکی از موارد مهمی که انسان همواره با آن دست و پنجه نرم می‌کند، نحوه نگرش و برخورد با منابع انرژی و تعامل بین منابع و اثرات ناشی از این مصرف است.

در نگرش پایدار، طراحی به گونه‌ای انجام می‌شود که این سه مورد در یک چرخه ارتباطی صحیح قرار‌گرفته و بتوان در آینده نیز از نتایج مصرف منابع در حال، بهره‌مند شد.

به عبارت د‌یگر این نوع طراحی بدون داشتن نگرشی درست و تعریفی مشخص امکان‌پذیر نیست. 

اصطلاح پایداری "sustainability" برای نخستین بار در سال 1986 توسط کمیته جهانی گسترش محیط زیست، تحت عنوان" رویایی با نیازهای عصر حاضر بدون به مخاطره‌انداختن منابع نسل آینده" مطرح شد.

باید خاطرنشان کرد، مفهوم طراحی پایدار‌یک مفهوم عام بوده و در بسیاری از زمینه‌ها از جمله معماری، طراحی گرافیک، کشاورزی، ماشین‌آلات و هرآنچه که با محیط زندگی انسان سروکار دارد، به کاربرده می‌شود.

شاید بتوان هدف از این نوع طراحی را کاهش آسیب‌های محیطی، به حداقل رساندن مصرف منابع انرژی و هماهنگی هرچه بیشتر با طبیعت دانست. به معنای دیگر، فلسفه طراحی پایدار، پشتیبان و مشوق نگرش‌ها و تصمیم‌هایی است که درهرمرحله از طراحی، ساخت و سپس مصرف، تاثیرات منفی بر محیط زیست و سلامت استفاده‌کنندگان را نیز در نظرگرفته باشد.

این نوع طراحی از اصولی خاص تبعیت می‌کند که رعایت آنها ضروری است: مدیریت منابع انرژی، طراحی با قابلیت بازگشت به چرخه زندگی، طراحی برای انسان.

مدیریت منابع انرژی

این مدیریت از دو زاویه قابل بررسی است.

1- مدیریت منابع تجدید‌ناپذیر: با توجه به روند رو به رشد منابع غیرقابل تجدید مانند سوخت‌های فسیلی و مواجهه جدی با بحران انرژی درسال‌های اخیر، استفاده بهینه از این نوع منابع حیاتی به نظر می‌رسد.

زیرا این نوع منابع با توجه به ذخایر موجود، در سال‌های آتی به پایان می‌رسند و می‌‌بایست برای دسترسی به منابع جایگزین فعالیتی جدی دنبال شود.

2- مدیریت منابع تجدید‌پذیر: بهترین نوع منابع انرژی که در طراحی پایدار بر‌آن تمرکز می‌شود، منابعی هستند که توانایی قرارگرفتن در چرخه طبیعی و قابلیت بازگشت را داشته باشند. در این نوع مدیریت منابع، همواره طراح تلاش می‌کند نوعی تعادل بین اثرتولید شده و محیط اطراف برقرار‌ کند تا این دو در یک چرخه بازگشتی بتوانند با یکدیگر مرتبط شوند.

در این نوع طراحی، با استفاده از منابعی که در دسترس و طبیعی هستند مانند خورشید و باد و باران، همواره پروژه‌ای اقتصادی‌تر خواهیم داشت.

طراحی با قابلیت بازگشت به چرخه زندگی

دراین طرح تاکید براتخاذ روشی است که به بازیافت و بازتولید منابع به کاررفته منجرشود. درواقع، در این مرحله طراح ذهن خود را باید متوجه روندی کند که منابع مورد استفاده در طرح بتوانند پس ازمرحله زوال و دورریزی به چرخه اصلی طبیعت بازگردند.به این معنا که منابع ما از یک شکل مفید به شکلی دیگر درمی‌آیند اما بازهم پس از این تبدیل دارای کارآیی و استفاده هستند. [آشنایی با بسته‌های بیوژنیک]

طراحی برای انسان

این اصل، سومین و شاید مهمترین اصل طراحی پایدار محسوب می‌شود. در دو اصل پیشین، کارآیی بیشتر و محافظت از منابع طبیعی مورد توجه بود. درحالی که در این اصل، برحفظ کیفیت زندگی تمامی اجزای سازنده اکوسیستم تاکید می‌شود. این اصل را می‌توان درراستای اهداف بشردوستانه‌ای دانست که ارکان و منابع مختلف زندگی را محترم می‌شمارد.

درحقیقت، با تعمق بیشتر در این فلسفه می‌توان به این نکته پی‌برد که به نیازهای زنجیره‌وارو متقابل اجزای مختلف زندگی و نقش آنها در ادامه حیات بشری باید توجه جدی مبذول داشت.

زیرا در جهان مدرن امروز، اگرچه انسان محور همه تغییرات و دگرگونی‌هاست، اما این محوریت هرگز در جهت نقض حقوق سایر موجودات زنده نبوده، بلکه کاملا همگام با آنها و همواره در حالت تعامل و دادوستد با آنهاست.

درپایان، می‌توان گفت طراحی پایدار، نوعی نگرش به دنیا را مطرح می‌کند که با پیروی از اصولی خاص، تعامل بین مصرف منابع درحال و آینده را مورد توجه قرارداده و همواره در جهت منافع بلند مدت بشر گام برمی‌دارد.